Author | Lightnews

Lo Diari

Lo Diari

@lodiari.com

87 followers 55 following 270 posts

👉 La cultura, en occitan 📰 Es un mèdia de @ieo-opm.com, mas un fum d'autras causas tanben, amb una sola tòca : parlar de tot, mas en #occitan ! 🤓 📜🪶 Lo Diari n°87 (setembre / octòbre de 2025) : "Trobairitz, de ièr e uèi" 👩 💻 https://lodiari.com

Posts Media Videos Starter Packs

Pinned

Lo Diari @lodiari.com · 1d

📣 Quò es lo jorn ! 📅

🤩 Lo jorn de la pareguda d'un noveu 𝑫𝒊𝒂𝒓𝒊, un fòra seria sus 𝐌𝐚𝐫𝐜𝐞𝐥𝐚 𝐃𝐞𝐥𝐩𝐚𝐬𝐭𝐫𝐞 fach emb dau monde dau Lemosin, mai d'alhors. ✍️

📰 Una exclusivitat papier que podetz comandar aquí 👉 lodiari.com/md 📬

Couverture du magazine culturel en occitan Lo Diari, hors-série sur Marcelle Delpastre. On l'y voit sur le mont Gargan, la main posée sur la chapelle en ruine, comme si elle était au coin de sa cheminée. Elle regarde le lecteur avec malice. En fond, dans le ciel, son écriture laisse entrevoir des bribes de sa poésie, en français et en occitan.

Lo Diari @lodiari.com · 1d

📣 Quò es lo jorn ! 📅

🤩 Lo jorn de la pareguda d'un noveu 𝑫𝒊𝒂𝒓𝒊, un fòra seria sus 𝐌𝐚𝐫𝐜𝐞𝐥𝐚 𝐃𝐞𝐥𝐩𝐚𝐬𝐭𝐫𝐞 fach emb dau monde dau Lemosin, mai d'alhors. ✍️

📰 Una exclusivitat papier que podetz comandar aquí 👉 lodiari.com/md 📬

Couverture du magazine culturel en occitan Lo Diari, hors-série sur Marcelle Delpastre. On l'y voit sur le mont Gargan, la main posée sur la chapelle en ruine, comme si elle était au coin de sa cheminée. Elle regarde le lecteur avec malice. En fond, dans le ciel, son écriture laisse entrevoir des bribes de sa poésie, en français et en occitan.

Lo Diari @lodiari.com · 5d

🖋️ A, las relacions epistolaras, los pichòts mots escambiats en classa... e ben an viscut ! Es temps de passar a quicòm mai ! Pas segur que se veja d'un uèlh mai bon, aquò dit... 😆

🗯️ Legir la 𝗕𝗗 complèta de 𝗚𝗮𝗿𝗼𝗻𝗻𝗲 👉 lodiari.com/letras-cortas/

Bd de Pablo Galonnier, alias Garonne. Dans une salle de classe, Peireta se retourne vers une de ses camarades, qui tient visiblement un enregistreur cassette et lui murmure "Psst ! Peireta, voilà la réponse de Didier."

Lo Diari @lodiari.com · 6d

💫🔭 Longtemps las sciéncias que son demoradas un ahar d'òmes. Totun, l'istòria scientifica e especiaument la de l'astronomia qu'a coneishut "trobairitz deu cèu" com ac ditz Anne-Pierre Darrées ! 🔒

Las trobairitz de l'astrofisica | Anne-Pierre Darrées

Dinc a la mitat deu sègle XXau, l'astronomia qu'ei ahar d'òmes e las scientificas que trobavan demoravan pauc conegudas. Uei, un quart deus cercaires que son hemnas.

Lo Diari @lodiari.com · 7d

👩🏫 Dificil de téner una classa quand totes los dròlles parton de rire ! Mas de còps que i a, lor ne cal pas gaire... 🤣

Per rire o pas per rire ? | Corinne Lhéritier

Dins lo mestièr d'ensenhar, se pòt pas totjorn èsser al mai naut en Lengas, e en Matematicas, e en Geografia, e en Istòria, e en Arts, e en Espòrt, e en Sciéncias, e en Musica, e…, e… a mai, o far de…

Lo Diari @lodiari.com · 8d

⌛ Dins una setmana suert 𝑳𝒐 𝑫𝒊𝒂𝒓𝒊 fòra seria sus 𝗠𝗮𝗿𝗰𝗲𝗹𝗮 𝗗𝗲𝗹𝗽𝗮𝘀𝘁𝗿𝗲 ! 📰

📣 E dins una setmana vos convidam a Tolosa per zo festejar ! 🥳

📆 𝗥𝗗𝗩 lo dimars 𝟮𝟭/𝟭𝟬/𝟮𝟱, mai d'informacions aquí dejós 👇

Un fòra seria, un eveniment : Lo Diari convida Marcela Delpastre

En 2025, Marcela Delpastre auriá fach los 100 ans. Poèta, escrivana e païsana dau Lemosin, compta demieg las votz mai fòrtas de la literatura occitana, mai francesa, mai mondiala. Lo Diari tòrna sus u...

Lo Diari @lodiari.com · 9d

📜🪶 Afogada de poesia femenina, 𝗖𝗲𝗹𝗶𝗻𝗮 𝗠𝗮𝗴𝗿𝗶𝗻𝗶 a de referéncias que corron de l'Atge Mejan fins a Henriette Dibon o Marcela Delpastre. Au micro d'𝗔𝗺𝘆 𝗥𝗼𝘂𝗺𝗲́𝗷𝗼𝗻 𝗖𝗿𝗼𝘀, cònta sei projèctes e còps de còr. 🎙️

📰 De legir 👉 lodiari.com/celina-magrini (🔒)
🎧 D'escotar 👉 lodiari.com/pod-cmagrini (🔓)

Photo de Céline Magrini, avec le mot "ENTREVISTA" (interview) apposé.

Lo Diari @lodiari.com · 12d

🎨 La Galariá, l'espaci de creacion artistica del 𝐷𝑖𝑎𝑟𝑖, aculhís ara de 𝐟𝐨𝐭𝐨𝐠𝐫𝐚𝐟𝐢𝐚𝐬 ! 🖼️

📸 Atal nos arriba 𝐄𝐬𝐭𝐞𝐥𝐚 amb una seleccion de 5 òbras tiradas d'un projècte mai ample. 👩🎨

🪨 𝑃𝑟𝑜𝑣𝑒𝑛𝑐𝑒 𝐿𝑖𝑏𝑟𝑒 ditz ja pro de causas ! 😉

👀 Per veire o crompar las òbras d'Estela 👉 lodiari.com/contributor/...

"Provence Libre" par Estela Blénet. Sur un front de mer très caillouteux, deux rochers sont tagués. Sur le premier est écrit "PROVENCE LIBRE", sur le deuxième "ALLEZ L'OM".

Lo Diari @lodiari.com · 13d

🤓 Trobadors de luènh e amor de pròche, es pas un tèst a cò de l'oftalmològ mas una cronica de l'Alan Vidal ! 😆

Trobadors de luènh | Alan Vidal

Les trobadors ? Se me'n soveni plan n'estudièrem qualques tèxtes al licèu benlèu en classa de quatrena dins l'encastre d'un programa de literatura medievala.

Lo Diari @lodiari.com · 14d

📆 Vos donam rendetz-vos lo 𝗱𝗶𝗺𝗮𝗿𝘀 𝟮𝟭 𝗮 𝟭𝟵𝗵 𝗮 𝗹𝗮 𝗖𝗮𝘃𝗲 𝗣𝗼' 𝗱𝗲 𝗧𝗼𝗹𝗼𝘀𝗮 per vos parlar de 𝗠𝗮𝗿𝗰𝗲𝗹𝗮 𝗗𝗲𝗹𝗽𝗮𝘀𝘁𝗿𝗲 ! ✒️

🎶 Dins lo quadre dau Festival Occitania organizat per l'IEO 31. 🤝

Ne'n saber mai 👉 www.festivaloccitania.com

Affiche de la "Soirée Delpastre" du 21/10 à 19h à la Cave Poésie de Toulouse. Au programme : rencontre avec Miquela Stenta, présentation de Lo Diari spécial Marcela Depastre, spectacle "D'una lenga l'autra". Dans le cadre du Festival Occitania organisé par l'IEO 31.

Lo Diari @lodiari.com · 15d

👑👩 N'èra pas ua trobairitz mes ua hemna hòrta deu son temps qui ressona enqüèra uei : 𝗔𝗹𝗶𝗲𝗻𝗼𝗿 d'Aquitània, contada per l'especialista 𝗞𝗮𝘁𝘆 𝗕𝗲𝗿𝗻𝗮𝗿𝗱, au micro de 𝗖𝗮𝗺𝗶𝗹𝗹𝗲 𝗠𝗮𝗿𝘁𝗲𝗹 ! 🎙️

📰 De léger 👉 lodiari.com/katy-bernard (🔒)

🎧 D'escotar 👉 lodiari.com/pod-kbernard (🔓)

Photographie de Katy Bernard, maître de conférences à l'université Bordeaux Montaigne, spécialiste du Moyen-Âge, des troubadours et d'Aliénor d'Aquitaine.

Couverture du livre "Les mots d'Aliénor" par Katy Bernard.

Couverture du livre "Nous, Aliénor" par Katy Bernard.

Couverture du livre "Le Néant et la Joie, Chansons de Guillaume d'Aquitaine", présentation et traduction de Katy Bernard.

Lo Diari @lodiari.com · 16d

🤔📜🪶 Qué sabem de las 𝐭𝐫𝐨𝐛𝐚𝐢𝐫𝐢𝐭𝐳 ? E qué ne sabem pas ? E perqué n'ac sabem pas ? Linguipixie qu'a ensajat de respóner ad aqueras questions de las passionantas, dab donadas chifradas, sorsadas, e drin d'ajuda totun ! A léger dens 𝘓𝘰 𝘋𝘪𝘢𝘳𝘪. 🔒

Las trobairitz : qui, qué, com e perqué nos i interessar ? | Linguipixie

Qui son las trobairitz ? Poetessas de lenga d'òc de l'Edat Mejana, ne sabem pas gran causa d'eras, hòrt mensh que ne sabem deus lors equivalents masculins, los trobadors. Lo quite mot « trobairitz »…

Lo Diari @lodiari.com · 17d

📘 L'Occitana (d'Arièja) Ramonda Tricoire aviá fait paréisser 𝘓𝘢 𝘔𝘢𝘪𝘯 𝘥'𝘜𝘳𝘬𝘢, un roman d'aventuras paleoliticas, en 1952. Existís ara dins nòstra lenga, qu'èra tanben la de l'autora ! Traduccion de Sèrgi Viaule, en çò de las Éditions des Régionalismes.

La Man d'Urlica, dins Lo Diari

Aqueste roman d'aventuras preïstoricas pels joves de l'occitana Raimonda Tricoire foguèt publicat en francés en 1952.

Lo Diari @lodiari.com · 19d

📜 Qu non conoisse Beatritz de Montgalvanh, una dei trobairitz mai famoï, naissuda en Limosin, a l'estile sensual... ? 🤔

😆 Reinat Toscano vi nen pòt parlar : aquel enganacolhons èra un di sieu exercicis d'estile ! 😯

👀 Un article de Geremia Marçais. 🔒

Beatritz de Mongalvanh : cançons, tençons e enganacolhons | Geremìa Marçais

Qu a un chícol estudiat la leteratura occitana conoisse aquelu vers de Beatritz de Mongalvanh, una dei trobairitz li mai famoï dau sècolo XIIIen, la flor fina de la poesia medievala, l'avantgarda…

Lo Diari @lodiari.com · 20d

📜🪶 De la misteriosa Bieiris de Roman que lausava una autra femna, fins ai desiranças de Marcelle Drutel, quauqueis escrivanas occitanas se son fretadas a la literatura de l'amor carnau... Un article de fons ponchut de Sara Laurenç-Zurawczak ! 🍑 🥵🔒

Dire l'amor : la carn au feminin | Sara Laurenç-Zurawczak

Quora se parla d'amor dins la literatura d'Òc, pensam premier ai trobadors e trobairitz. Son aquelei que donèron premier una cèrta idèa dei sentits amorós dins la poesia occitana. Pasmens, se se…

Lo Diari @lodiari.com · 21d

📜🪶 Figura d'un biais de resisténcia a l'uniformitat espirituala, Esclarmonda de Fois foguèt musa de trobadors e demòra uèi un simbòl femenin pivelant. Retrach per Gavin Porter d'aquela "perfiècha". 🏰

Esclarmonda de Fois, perfiècha extraordinària de la glèisa catara | Gavin Porter

« Per sa fòrça, son intelligéncia e son espiritualitat, venguèt fòrça mai qu'un personatge istoric. Es lo simbòl d'una resisténcia culturala contra lo malastre. Sa legenda que mescla fe, coratge e…

Lo Diari @lodiari.com · 22d

🪶🎶 Si pòu dire que DelfinaAguilera es una trobairitz de uèi ? En tot cas ne conois fòrça sus aquelei poetessas de l'Edat Mejana e son actualitat, literària e musicala, es ben cargada ! Entrevista per Amy Rouméjon Cros. 🔒

Arqueologia poetica e musicala ambé Delfina Aguilera | Amy Rouméjon Cros

Delfina Aguilera es cantairitz, ensinhairitz de musica e dança, e tanben medalha d'argent en art liric.

Lo Diari @lodiari.com · 23d

🗺️ 𝐂𝐚𝐩 𝐚 𝐀𝐫𝐠𝐞𝐧𝐭𝐢𝐧𝐚 ! 🤠

🕵️ Seguissèm lei peadas deis Avaironés dau sègle XIX ambé Matieu Casanova, que fa de 𝐏𝐢𝐠𝐮̈𝐞 lo subjècte de son pòdcast istoric novèu. 🎧

❌ 4 de decembre de 1884 : lo jorn que d’Occitans fondèron la ciutat de Pigüe, en Argentina 🐮

🔊 D'escotar aquí 👉 lodiari.com/ljq08/

Buste de Eduardo Casey à Pigüe, en Argentine. Casey est considéré comme le fondateur de cette ville située dans la pampa.

Vignette du podcast "Lo Jorn Que..." de Matieu Casanova où le titre est écrit en blanc sur fond rouge, suivi par une croix stylisée.

Lo Diari @lodiari.com · 24d

📖 🗺️ Seriá de poesia toponimica ? O sonque l'emocion viva provocada en tornant descobrir un lòc que cresiam perdut ? "à marsely" es lo darrièr recuèlh poetic de Joan-Pèire Tardiu, publicat en çò de Abordo Éditions !

à marsely, dins Lo Diari

e d'endreit cap pus i veire sonque lo cèl de l'èrba l'espandi a l'avalida un miralh desmiralhat

Lo Diari @lodiari.com · 26d

✍️ 🏫 Aquí un retrach d'un personatge bravament interessant mas absoludament desconegut : Joseph Lhermite, àlias Fraire Savinian, escrivan, majoral del Felibritge, aparaire de l'occitan a l'escòla... Hervé Terral nos presenta aquel òme. 🔒

Fraire Savinian (1844-1920) | Hervé Terral

Joseph Lhermite, àlias Fraire Savinian, nasquèt en 1844 a Vilanòva d'Avinhon (Gard) d'un paire maçon e d'una maire bugadièra ; se moriguèt a Avinhon (Vauclusa) en 1920. Sa vida, plan emplenada, es…

Lo Diari @lodiari.com · 27d

✍️ Magali Boisnard èra una poetessa contemporanèa amb un pè de cada part de Mediterranèa. Coma Alessio Loreti que li consacra un retrach, de legir, o d'escotar ! 🔊

Magali Boisnard, entre Provença e Magrèb | Alessio Loreti

Nascuda a Aurenja en 1882, Magali Boisnard foguèt una poetessa itineranta qu'ensagèt de faire ausir la votz de las femnas, las tradicions e las culturas dels marges de l'Empèri francés. Ensenhaira al…

Lo Diari @lodiari.com · 28d

🎭🎬 L'òme de teatre André Neyton a desapareissut en debuta de 2025. Aquí un omenatge viu, per lo biais d'un documentari que li èra estat consacrat quauqueis ans fa. Cronica cineteatre per Mat Tam ! 🔒

André Neyton, una vida dins lo teatre | Matieu Poitavin

Uei, Lume evòca lo documentari Un théâtre dans la ville, retrach dau meteire en scèna de teatre Andrieu Neyton, sortit en 2021 e presentat en julhet de 2025 a l'Universitat occitana d'estiu de Nimes.

Lo Diari @lodiari.com · 29d

👩🎤 Per un numèro dedicat a las femnas, voliam vos parlar de Séverine Bonnin, novèla votz de la cançon occitana. E es aquí, jos la pluma de Manon Mengual o darrièr lo sieu micro, al vòstre agrat ! 🎤🔊

Séverine Bonnin, la votz d'un ròck occitan femenin | Manon Mengual

Cantaira, comediana e professionala de santat, Séverine Bonnin traça un camin singular entre art, engatjament e lenga occitana.

Lo Diari @lodiari.com · Sep 22

📜🪶 De qué o de qui parlam quand parlam de trobairitz ? Laurenç Revèst se risca a l'exercici perilhós de ne faire la lista. En una clinhada veiretz çò que sabèm... e mai encara çò que sabèm pas ! 🤓

Trobalista | Laurenç Revèst

L'espaci d'Occitània pòl èstre ufanós de totplen de faches. Una istòria literària anciana, mai que d'unas lengas oficialas de l'Union europèa ancuei (sovent de païses de l'Èst). E tanben d'aver una…

Lo Diari @lodiari.com · Sep 21

📖 Qu'ei gessit un navèth roman deu Sèrgi Javaloyès : "Que t'enviarèi tot lo men amor". Qu'i segueishem Julian, embarrat dens la soa crampa d'espitau dens las soas benalejas mentaus. Edicions Reclams !

Que t'enviarèi tot lo men amor, dins Lo Diari

Julian qu'ei embarrat en ua crampa d'un espitau, miaçat per ua septicemia de las peludas. La soa sola possibilitat d'escapada qu'ei la frinèsta e l'endehòra : lo temps qui hè, las agraulas, lo bòsc…

Lo Diari @lodiari.com · Sep 19

🗾🪕 Lo 𝗝𝗮𝗽𝗼𝗻 medieval aviá una tradicion de monges musicians caminaires, los 𝙗𝙞𝙬𝙖 𝙝𝙤̄𝙨𝙝𝙞. I trobariam de semblanças amb çò que se fasiá en cò nòstre dins lo temps ? Vejam aquò amb Cyril Vergnaud ! 🔒

Los monges trobadors d'Extrèm Orient | Cyril VERGNAUD

A primièra vista, los religioses del Japon medieval e los poètas occitans avián pas grand causa en comun. Pasmens, d'unes d'aqueles monges e nòstres trobadors, al demorant tan diferents, avián una…