Martien Visser
@bmvisser.bsky.social
Senior Fellow bij het Centre of International Energy Policy (CIEP) in Den Haag, emeritus-lector Energietransitie aan de Hanzehogeschool Groningen/Entrance, adviseur Gasunie
Meten = Weten!
Meten = Weten!
Geleidelijke verdere daling van de gasprijs vandaag met ruim 2%. Betreft baseload gas met levering in december.
Rond 12.45 uur een piek omlaag, gevolgd door een bijstelling naar boven. Ik zie geen directe externe oorzaak. Veroorzaakt door geautomatiseerde koop/verkoop algoritmes?
#grafiekvandedag
Rond 12.45 uur een piek omlaag, gevolgd door een bijstelling naar boven. Ik zie geen directe externe oorzaak. Veroorzaakt door geautomatiseerde koop/verkoop algoritmes?
#grafiekvandedag
November 25, 2025 at 3:03 PM
Geleidelijke verdere daling van de gasprijs vandaag met ruim 2%. Betreft baseload gas met levering in december.
Rond 12.45 uur een piek omlaag, gevolgd door een bijstelling naar boven. Ik zie geen directe externe oorzaak. Veroorzaakt door geautomatiseerde koop/verkoop algoritmes?
#grafiekvandedag
Rond 12.45 uur een piek omlaag, gevolgd door een bijstelling naar boven. Ik zie geen directe externe oorzaak. Veroorzaakt door geautomatiseerde koop/verkoop algoritmes?
#grafiekvandedag
Het NL stroomverbruik is dit jaar exact gelijk aan vorig jaar. Groei door met name ICT, warmtepompen en EVs wordt opgevangen met krimp door met name lagere industriële productie en betere efficiëntie.
#grafiekvandedag
#grafiekvandedag
November 25, 2025 at 11:14 AM
Het NL stroomverbruik is dit jaar exact gelijk aan vorig jaar. Groei door met name ICT, warmtepompen en EVs wordt opgevangen met krimp door met name lagere industriële productie en betere efficiëntie.
#grafiekvandedag
#grafiekvandedag
Op verzoek ook de CO2-emissie per inwoner. China bijna 2x zoveel als Europa, nog iets onder Noord-Amerika.
#grafiekvandedag
Terzijde: Rest-of-World is gedaald omdat bevolkingsgroei 2010-2024 vooral in (energie-)arme regio's (Afrika) plaatsvindt.
#grafiekvandedag
Terzijde: Rest-of-World is gedaald omdat bevolkingsgroei 2010-2024 vooral in (energie-)arme regio's (Afrika) plaatsvindt.
November 25, 2025 at 8:48 AM
Op verzoek ook de CO2-emissie per inwoner. China bijna 2x zoveel als Europa, nog iets onder Noord-Amerika.
#grafiekvandedag
Terzijde: Rest-of-World is gedaald omdat bevolkingsgroei 2010-2024 vooral in (energie-)arme regio's (Afrika) plaatsvindt.
#grafiekvandedag
Terzijde: Rest-of-World is gedaald omdat bevolkingsgroei 2010-2024 vooral in (energie-)arme regio's (Afrika) plaatsvindt.
De ontwikkeling van de CO2-emissie van de NL elektriciteitssector.
Dat die emissie in 2035 nihil is, gelooft inmiddels niemand meer.
Volgens KEV 2025 is het doel voor 2030, conform afspraak in het Klimaatakkoord, wel binnen bereik. Wat denkt u?
#grafiekvandedag
Dat die emissie in 2035 nihil is, gelooft inmiddels niemand meer.
Volgens KEV 2025 is het doel voor 2030, conform afspraak in het Klimaatakkoord, wel binnen bereik. Wat denkt u?
#grafiekvandedag
November 25, 2025 at 8:00 AM
De ontwikkeling van de CO2-emissie van de NL elektriciteitssector.
Dat die emissie in 2035 nihil is, gelooft inmiddels niemand meer.
Volgens KEV 2025 is het doel voor 2030, conform afspraak in het Klimaatakkoord, wel binnen bereik. Wat denkt u?
#grafiekvandedag
Dat die emissie in 2035 nihil is, gelooft inmiddels niemand meer.
Volgens KEV 2025 is het doel voor 2030, conform afspraak in het Klimaatakkoord, wel binnen bereik. Wat denkt u?
#grafiekvandedag
Tussen 2010 en 2024, dus na Kyoto, is de mondiale CO2-emissie met 16% toegenomen. Grootste emissie is in Noord-Amerika. China is de grootste stijger.
#grafiekvandedag
#grafiekvandedag
November 25, 2025 at 6:19 AM
Tussen 2010 en 2024, dus na Kyoto, is de mondiale CO2-emissie met 16% toegenomen. Grootste emissie is in Noord-Amerika. China is de grootste stijger.
#grafiekvandedag
#grafiekvandedag
Morgen (25 nov) weinig wind en zon in NW-Europa. Opnieuw trekken DE en in mindere mate DK ook de stroomprijzen in de omringende landen fors omhoog omdat ze zelf te weinig back-up hebben. De Noren en Zweden zullen wel weer kwaad zijn. gem. dagprijzen.
#grafiekvandedag
www.epexspot.com/en/market-re...
#grafiekvandedag
www.epexspot.com/en/market-re...
November 24, 2025 at 1:35 PM
Morgen (25 nov) weinig wind en zon in NW-Europa. Opnieuw trekken DE en in mindere mate DK ook de stroomprijzen in de omringende landen fors omhoog omdat ze zelf te weinig back-up hebben. De Noren en Zweden zullen wel weer kwaad zijn. gem. dagprijzen.
#grafiekvandedag
www.epexspot.com/en/market-re...
#grafiekvandedag
www.epexspot.com/en/market-re...
Opmerkelijk genoeg is ZonPV op Curaçao relatief klein en het groeit bescheiden. De 16,6 MWp is iets meer dan 100 Wp/inwoner. Verklaring?
Op NL woningen ligt 12 GWp; dat komt neer op 650 Wp/inwoner. Wanneer grote daken ook meegeteld worden komt NL zelfs op 1200 Wp/inwoner.
#grafiekvandedag
Op NL woningen ligt 12 GWp; dat komt neer op 650 Wp/inwoner. Wanneer grote daken ook meegeteld worden komt NL zelfs op 1200 Wp/inwoner.
#grafiekvandedag
November 24, 2025 at 11:38 AM
Opmerkelijk genoeg is ZonPV op Curaçao relatief klein en het groeit bescheiden. De 16,6 MWp is iets meer dan 100 Wp/inwoner. Verklaring?
Op NL woningen ligt 12 GWp; dat komt neer op 650 Wp/inwoner. Wanneer grote daken ook meegeteld worden komt NL zelfs op 1200 Wp/inwoner.
#grafiekvandedag
Op NL woningen ligt 12 GWp; dat komt neer op 650 Wp/inwoner. Wanneer grote daken ook meegeteld worden komt NL zelfs op 1200 Wp/inwoner.
#grafiekvandedag
Gisteren een nieuw NL record wind-op-zee: 105 GWh.
Daarvoor moet alles kloppen: (1) de hele dag veel wind, (2) van de Zeeuwse kust (Borssele) tot boven de Wadden (Gemini) en (3) beperkte productie uit zon en wind op land, zodat niet afgeschakeld hoeft te worden.
#grafiekvandedag
Daarvoor moet alles kloppen: (1) de hele dag veel wind, (2) van de Zeeuwse kust (Borssele) tot boven de Wadden (Gemini) en (3) beperkte productie uit zon en wind op land, zodat niet afgeschakeld hoeft te worden.
#grafiekvandedag
November 24, 2025 at 11:15 AM
Gisteren een nieuw NL record wind-op-zee: 105 GWh.
Daarvoor moet alles kloppen: (1) de hele dag veel wind, (2) van de Zeeuwse kust (Borssele) tot boven de Wadden (Gemini) en (3) beperkte productie uit zon en wind op land, zodat niet afgeschakeld hoeft te worden.
#grafiekvandedag
Daarvoor moet alles kloppen: (1) de hele dag veel wind, (2) van de Zeeuwse kust (Borssele) tot boven de Wadden (Gemini) en (3) beperkte productie uit zon en wind op land, zodat niet afgeschakeld hoeft te worden.
#grafiekvandedag
Ter ere van de voetballers van Curaçao.
Het eiland verbruikt vooral olieproducten. De olie-import kost per jaar ruim €1500 per inwoner van Curaçao.
Zou dat slimmer kunnen? (1/n)
#grafiekvandedag
Het eiland verbruikt vooral olieproducten. De olie-import kost per jaar ruim €1500 per inwoner van Curaçao.
Zou dat slimmer kunnen? (1/n)
#grafiekvandedag
November 24, 2025 at 9:20 AM
Ter ere van de voetballers van Curaçao.
Het eiland verbruikt vooral olieproducten. De olie-import kost per jaar ruim €1500 per inwoner van Curaçao.
Zou dat slimmer kunnen? (1/n)
#grafiekvandedag
Het eiland verbruikt vooral olieproducten. De olie-import kost per jaar ruim €1500 per inwoner van Curaçao.
Zou dat slimmer kunnen? (1/n)
#grafiekvandedag
Eind 2024 was bijna 60 km2 van NL bedekt met zonneweides. Dat is gelijk aan het oppervlak van de gemeente Nijmegen en 0,5% van alle NL landbouwgrond. Per provincie zijn er grote verschillen. Verklaarbaar?
#grafiekvandedag
#grafiekvandedag
November 24, 2025 at 7:51 AM
Eind 2024 was bijna 60 km2 van NL bedekt met zonneweides. Dat is gelijk aan het oppervlak van de gemeente Nijmegen en 0,5% van alle NL landbouwgrond. Per provincie zijn er grote verschillen. Verklaarbaar?
#grafiekvandedag
#grafiekvandedag
Dit jaar al bijna 80 uur (+30%) topprijzen elektriciteit in NL/NW-Europa. Een teken dat het soms wat krapjes wordt.
Passend bij het 'winterbeeld' dat ENTSOE onlangs schetste.
Mogelijk gaan we dit ook zien in TenneT Monitoring Leveringszekerheid in voorjaar 2026.
#grafiekvandedag
Passend bij het 'winterbeeld' dat ENTSOE onlangs schetste.
Mogelijk gaan we dit ook zien in TenneT Monitoring Leveringszekerheid in voorjaar 2026.
#grafiekvandedag
November 24, 2025 at 7:05 AM
Dit jaar al bijna 80 uur (+30%) topprijzen elektriciteit in NL/NW-Europa. Een teken dat het soms wat krapjes wordt.
Passend bij het 'winterbeeld' dat ENTSOE onlangs schetste.
Mogelijk gaan we dit ook zien in TenneT Monitoring Leveringszekerheid in voorjaar 2026.
#grafiekvandedag
Passend bij het 'winterbeeld' dat ENTSOE onlangs schetste.
Mogelijk gaan we dit ook zien in TenneT Monitoring Leveringszekerheid in voorjaar 2026.
#grafiekvandedag
Hoge day-ahead stroomprijzen en maximale opbrengst wind op zee. Toch werd rond 12 uur niet maximaal geproduceerd. Vrijwel zeker een fraai voorbeeld dat wind-op-zee productie ook wordt afgeschakeld* vanwege (negatieve) onbalans prijzen. (1/2)
November 23, 2025 at 1:45 PM
Hoge day-ahead stroomprijzen en maximale opbrengst wind op zee. Toch werd rond 12 uur niet maximaal geproduceerd. Vrijwel zeker een fraai voorbeeld dat wind-op-zee productie ook wordt afgeschakeld* vanwege (negatieve) onbalans prijzen. (1/2)
Beetje kou deze week leidde tot een gasvraag van 850 miljoen m3. Dat was 50% meer dan een week eerder.
#grafiekvandedag
De NL gasvraag tot nu toe dit gasjaar is 5% lager dan vorig jaar.
#grafiekvandedag
De NL gasvraag tot nu toe dit gasjaar is 5% lager dan vorig jaar.
November 23, 2025 at 8:36 AM
Beetje kou deze week leidde tot een gasvraag van 850 miljoen m3. Dat was 50% meer dan een week eerder.
#grafiekvandedag
De NL gasvraag tot nu toe dit gasjaar is 5% lager dan vorig jaar.
#grafiekvandedag
De NL gasvraag tot nu toe dit gasjaar is 5% lager dan vorig jaar.
Afgelopen week kwam 48% van de NL stroomvraag uit hernieuwbare bronnen.
Het aandeel hernieuwbaar in de NL stroomproductie was 39%. Definitie is echter op basis van verbruik.
Naarmate export toeneemt, deze week 20% van totale NL productie, wordt verschil groter.
#grafiekvandedag
Het aandeel hernieuwbaar in de NL stroomproductie was 39%. Definitie is echter op basis van verbruik.
Naarmate export toeneemt, deze week 20% van totale NL productie, wordt verschil groter.
#grafiekvandedag
November 23, 2025 at 8:01 AM
Afgelopen week kwam 48% van de NL stroomvraag uit hernieuwbare bronnen.
Het aandeel hernieuwbaar in de NL stroomproductie was 39%. Definitie is echter op basis van verbruik.
Naarmate export toeneemt, deze week 20% van totale NL productie, wordt verschil groter.
#grafiekvandedag
Het aandeel hernieuwbaar in de NL stroomproductie was 39%. Definitie is echter op basis van verbruik.
Naarmate export toeneemt, deze week 20% van totale NL productie, wordt verschil groter.
#grafiekvandedag
Vrijdag een (voorlopig) winter-record gasvraag: 150 miljoen m3 was nodig om onze gebouwen warm, het licht aan, en de industrie aan de gang te houden.
#grafiekvandedag
Het NL gassysteem kan een piekvraag van circa 300 miljoen m3/dag aan; plus nog veel export voor de buren.
#grafiekvandedag
Het NL gassysteem kan een piekvraag van circa 300 miljoen m3/dag aan; plus nog veel export voor de buren.
November 23, 2025 at 7:36 AM
Vrijdag een (voorlopig) winter-record gasvraag: 150 miljoen m3 was nodig om onze gebouwen warm, het licht aan, en de industrie aan de gang te houden.
#grafiekvandedag
Het NL gassysteem kan een piekvraag van circa 300 miljoen m3/dag aan; plus nog veel export voor de buren.
#grafiekvandedag
Het NL gassysteem kan een piekvraag van circa 300 miljoen m3/dag aan; plus nog veel export voor de buren.
In de USA lukt het industrie terug te krijgen op eigen bodem. Verschil met Europa?
Betreft een productiefaciliteit zonnepanelen met een capaciteit van 3,5 GW per jaar en ruim 700 werknemers. Voor belangrijk deel met AI gestuurd.
electrek.co/2025/11/21/f...
Betreft een productiefaciliteit zonnepanelen met een capaciteit van 3,5 GW per jaar en ruim 700 werknemers. Voor belangrijk deel met AI gestuurd.
electrek.co/2025/11/21/f...
First Solar opens a Louisiana factory that’s 11 Superdomes big
First Solar opens a massive $1.1 billion solar factory in Louisiana, adding 3.5 GW of new US capacity and more than 800 well-paid jobs.
electrek.co
November 22, 2025 at 7:59 PM
In de USA lukt het industrie terug te krijgen op eigen bodem. Verschil met Europa?
Betreft een productiefaciliteit zonnepanelen met een capaciteit van 3,5 GW per jaar en ruim 700 werknemers. Voor belangrijk deel met AI gestuurd.
electrek.co/2025/11/21/f...
Betreft een productiefaciliteit zonnepanelen met een capaciteit van 3,5 GW per jaar en ruim 700 werknemers. Voor belangrijk deel met AI gestuurd.
electrek.co/2025/11/21/f...
Elektriciteit in NW-Europa op dit moment. Beetje koud en weinig wind.
FR, NL en NO zijn de grote exporteurs. IE, UK, DE en DK de grote importeurs.
De kleur geeft de momentane CO2-intensiteit van de nationale powerproductie aan.
#grafiekvandedag
Details: app.electricitymaps.com/map/live/fif...
FR, NL en NO zijn de grote exporteurs. IE, UK, DE en DK de grote importeurs.
De kleur geeft de momentane CO2-intensiteit van de nationale powerproductie aan.
#grafiekvandedag
Details: app.electricitymaps.com/map/live/fif...
November 22, 2025 at 10:58 AM
Elektriciteit in NW-Europa op dit moment. Beetje koud en weinig wind.
FR, NL en NO zijn de grote exporteurs. IE, UK, DE en DK de grote importeurs.
De kleur geeft de momentane CO2-intensiteit van de nationale powerproductie aan.
#grafiekvandedag
Details: app.electricitymaps.com/map/live/fif...
FR, NL en NO zijn de grote exporteurs. IE, UK, DE en DK de grote importeurs.
De kleur geeft de momentane CO2-intensiteit van de nationale powerproductie aan.
#grafiekvandedag
Details: app.electricitymaps.com/map/live/fif...
Update na 3 mnd: Het aandeel offshore windproductie dat blijkens deze analyse om technische of commerciële redenen wordt afgeschakeld neemt niet verder toe.
Vooral omdat het aandeel wind in de NL stroommix niet of nauwelijks is gegroeid, vermoed ik.
#grafiekvandedag
Vooral omdat het aandeel wind in de NL stroommix niet of nauwelijks is gegroeid, vermoed ik.
#grafiekvandedag
November 22, 2025 at 9:59 AM
Update na 3 mnd: Het aandeel offshore windproductie dat blijkens deze analyse om technische of commerciële redenen wordt afgeschakeld neemt niet verder toe.
Vooral omdat het aandeel wind in de NL stroommix niet of nauwelijks is gegroeid, vermoed ik.
#grafiekvandedag
Vooral omdat het aandeel wind in de NL stroommix niet of nauwelijks is gegroeid, vermoed ik.
#grafiekvandedag
Een beetje kou en nauwelijks wind resulteerde in een verdubbeling van de NL gasvraag afgelopen dagen.
#grafiekvandedag
Ter illustratie is op dezelfde as de elektriciteitsvraag weergegeven.
#grafiekvandedag
Ter illustratie is op dezelfde as de elektriciteitsvraag weergegeven.
November 22, 2025 at 9:20 AM
Een beetje kou en nauwelijks wind resulteerde in een verdubbeling van de NL gasvraag afgelopen dagen.
#grafiekvandedag
Ter illustratie is op dezelfde as de elektriciteitsvraag weergegeven.
#grafiekvandedag
Ter illustratie is op dezelfde as de elektriciteitsvraag weergegeven.
Forse daling van de gasprijzen gisteren, waardoor gas voor 2026 onder de €30/MWh (= ca. 30 €ct/m3) kwam.
Handelaren wijzen op warmer weer, waardoor opslagen 'voller' blijven, hoop op vrede UA-RU & lagere LNG-vraag uit Azië. Voor wat het waard is. Het kan zomaar veranderen.
#grafiekvandedag
Handelaren wijzen op warmer weer, waardoor opslagen 'voller' blijven, hoop op vrede UA-RU & lagere LNG-vraag uit Azië. Voor wat het waard is. Het kan zomaar veranderen.
#grafiekvandedag
November 22, 2025 at 8:00 AM
Forse daling van de gasprijzen gisteren, waardoor gas voor 2026 onder de €30/MWh (= ca. 30 €ct/m3) kwam.
Handelaren wijzen op warmer weer, waardoor opslagen 'voller' blijven, hoop op vrede UA-RU & lagere LNG-vraag uit Azië. Voor wat het waard is. Het kan zomaar veranderen.
#grafiekvandedag
Handelaren wijzen op warmer weer, waardoor opslagen 'voller' blijven, hoop op vrede UA-RU & lagere LNG-vraag uit Azië. Voor wat het waard is. Het kan zomaar veranderen.
#grafiekvandedag
In aardgas-eq.: NL produceerde in 2024 aan vaste* biomassa 1,5 miljard m3, importeerde 1 miljard m3 en exporteerde 0,5 miljard m3.
#grafiekvandedag
*houtskool, takken, houtafval, schors, papierslib, stammen, etc. De internationale handel gebeurt vooral in de vorm van pellets.
#grafiekvandedag
*houtskool, takken, houtafval, schors, papierslib, stammen, etc. De internationale handel gebeurt vooral in de vorm van pellets.
November 22, 2025 at 7:34 AM
In aardgas-eq.: NL produceerde in 2024 aan vaste* biomassa 1,5 miljard m3, importeerde 1 miljard m3 en exporteerde 0,5 miljard m3.
#grafiekvandedag
*houtskool, takken, houtafval, schors, papierslib, stammen, etc. De internationale handel gebeurt vooral in de vorm van pellets.
#grafiekvandedag
*houtskool, takken, houtafval, schors, papierslib, stammen, etc. De internationale handel gebeurt vooral in de vorm van pellets.
30 jaar energiebeleid in 300 pagina's: de liberalisatie, de internationalisatie, de transitie. Over het wankele evenwicht tussen schoon, betrouwbaar en betaalbaar. Een CIEP-publicatie waar ik aan mocht bijdragen
Gratis te downloaden!
ciep.energy/publications...
Gratis te downloaden!
ciep.energy/publications...
November 21, 2025 at 7:01 PM
30 jaar energiebeleid in 300 pagina's: de liberalisatie, de internationalisatie, de transitie. Over het wankele evenwicht tussen schoon, betrouwbaar en betaalbaar. Een CIEP-publicatie waar ik aan mocht bijdragen
Gratis te downloaden!
ciep.energy/publications...
Gratis te downloaden!
ciep.energy/publications...
Gemiddeld produceert wind op land inmiddels per jaar ongeveer 2500 MWh elektriciteit per MW windvermogen. Stijging door steeds hogere turbines.
#grafiekvandedag
Dit is de 'echte' opbrengst; dus inclusief effect van gepland en ongepland onderhoud & technisch en commercieel afschakelen
#grafiekvandedag
Dit is de 'echte' opbrengst; dus inclusief effect van gepland en ongepland onderhoud & technisch en commercieel afschakelen
November 21, 2025 at 10:59 AM
Gemiddeld produceert wind op land inmiddels per jaar ongeveer 2500 MWh elektriciteit per MW windvermogen. Stijging door steeds hogere turbines.
#grafiekvandedag
Dit is de 'echte' opbrengst; dus inclusief effect van gepland en ongepland onderhoud & technisch en commercieel afschakelen
#grafiekvandedag
Dit is de 'echte' opbrengst; dus inclusief effect van gepland en ongepland onderhoud & technisch en commercieel afschakelen
De crisis in de NL industrie leidt niet alleen tot ca. 25% besparing op aardgas (en CO2), maar ook tot ca. 25% op stroom (en CO2).
#grafiekvandedag
Ook tast het het NL verdienvermogen aan, kost het goedbetaalde banen, helpt het het klimaat niet, en maakt het ons afhankelijker van China, USA, etc.
#grafiekvandedag
Ook tast het het NL verdienvermogen aan, kost het goedbetaalde banen, helpt het het klimaat niet, en maakt het ons afhankelijker van China, USA, etc.
November 21, 2025 at 7:59 AM
De crisis in de NL industrie leidt niet alleen tot ca. 25% besparing op aardgas (en CO2), maar ook tot ca. 25% op stroom (en CO2).
#grafiekvandedag
Ook tast het het NL verdienvermogen aan, kost het goedbetaalde banen, helpt het het klimaat niet, en maakt het ons afhankelijker van China, USA, etc.
#grafiekvandedag
Ook tast het het NL verdienvermogen aan, kost het goedbetaalde banen, helpt het het klimaat niet, en maakt het ons afhankelijker van China, USA, etc.
De (gemeten) productie van NL wind op zee bereikte op 11 november 's avonds een record: 4484 MWh in een uur.
Totaal vermogen van alle windturbines op NL zee is op papier 4747 MW. Benutting op dat moment was dus bijna 95% !
#grafiekvandedag
Totaal vermogen van alle windturbines op NL zee is op papier 4747 MW. Benutting op dat moment was dus bijna 95% !
#grafiekvandedag
November 21, 2025 at 6:57 AM
De (gemeten) productie van NL wind op zee bereikte op 11 november 's avonds een record: 4484 MWh in een uur.
Totaal vermogen van alle windturbines op NL zee is op papier 4747 MW. Benutting op dat moment was dus bijna 95% !
#grafiekvandedag
Totaal vermogen van alle windturbines op NL zee is op papier 4747 MW. Benutting op dat moment was dus bijna 95% !
#grafiekvandedag