Martien Visser
@bmvisser.bsky.social
5.2K followers 28 following 1.9K posts
Senior Fellow bij het Centre of International Energy Policy (CIEP) in Den Haag, emeritus-lector Energietransitie aan de Hanzehogeschool Groningen/Entrance, adviseur Gasunie Meten = Weten!
Posts Media Videos Starter Packs
bmvisser.bsky.social
De zich ontwikkelende Nederlandse stroomproductiemix vanaf 2014. #grafiekvandedag
bmvisser.bsky.social
Het PBL weet nauwkeurig de toekomstige hernieuwbare energieproductie te berekenen.
De 'groei' die u ziet in opeenvolgende PBL-voorspellingen voor 2030 is vooral te danken aan ruimere definities voor biobrandstoffen en hernieuwbare koude in EU REDIII uit 2023.
#grafiekvandedag
bmvisser.bsky.social
U had de 'vulgraad' gasopslagen nog tegoed. NL/EU gaan de winter in met relatief weinig voorraad.
Dat maakt NL/EU extra kwetsbaar voor verstoringen in de gasaanvoer, wat nu al een opdrijvend effect heeft op de gas- en stroomprijzen, aldus analisten.
#grafiekvandedag
bmvisser.bsky.social
Graag in NL verduurzamen. Maar als dat onmogelijk wordt gemaakt door dure stroom, geen beschikbare netwerkcapaciteit, ontbreken van waterstof en geen CCS infra, terwijl CO2-kosten hier de pan uitrijzen, dan word je gedwongen de tent hier te sluiten.

Je hebt veel vertrouwen in andere regimes.
bmvisser.bsky.social
Helaas kijkt de doorrekening van PBL/CPB opnieuw niet naar het echte klimaat-effect van de maatregelen, maar alleen naar emissies op NL grondgebied.

Verplaatsing (‘goochelen’) naar het buitenland scoort dan lekker. Ik waarschuwde daar al voor.
Jammer.

www.energiepodium.nl/artikel/gooc...
bmvisser.bsky.social
Het aantal draaiuren met mijn (virtuele) elektrolyser blijft ongeveer gelijk aan vorig jaar.
Oorzaken zijn geringe groei zon & wind in NL alsmede de enorme stroomexport naar met name BE/DE, die een prijsopdrijvend effect op NL stroom heeft.
#grafiekvandedag
bmvisser.bsky.social
Als we de futures-markt mogen geloven, dan blijft de correlatie tussen de stroomprijs en de marginale kosten van gascentrales de komende jaren.
Het aandeel CO2-kosten in de stroomprijs stijgt in 2029 naar boven de 40%.
#grafiekvandedag
bmvisser.bsky.social
In september kwam er (opnieuw) minder dan 40 MW aan kleinschalige (< 15 kW) zonne-energie bij in Nederland. Voor de komende jaren, tot 2030, ga ik uit van een groei met 500 MW per jaar. Wat denkt u?
#grafiekvandedag
bmvisser.bsky.social
Rotterdam is koploper hernieuwbare energieproductie per inwoner van de 8 grootste Nederlandse steden. Den Haag sluit de rij.
#grafiekvandedag
NB: Warmte- en stroomproductie uit afvalcentrales telt voor circa 50% als hernieuwbaar, vanwege het circa 50% biogene deel in afval.
bmvisser.bsky.social
Ook in het derde kwartaal van 2025 daalt de gemiddelde stroomprijs per dag ongeveer lineair met een toenemend aandeel zon en wind in de mix, zodanig dat bij 100% zon & wind, de prijs ongeveer NUL wordt.
#grafiekvandedag
bmvisser.bsky.social
Veelal bewegen de stroomprijzen, day-ahead per uur, zich rond de marginale (brandstof + CO2) kosten van gascentrales. Vooral bij zeer hoge aandelen zon en wind, waardoor gas- en kolen ver moeten worden terug geregeld, bewegen de prijzen zich richting nihil.
#grafiekvandedag
bmvisser.bsky.social
Hoewel er dit jaar nauwelijks wind op land en zonPV bij wordt geplaatst, is NL nog steeds ruim op weg in 2030 de in het Klimaatakkoord afgesproken 35 TWh aan wind-op-land en grootschalige zonPV te halen.
Grote onbekende is afschakelen, thans ongeveer 10%.
#grafiekvandedag
bmvisser.bsky.social
Voor diegenen die denken dat zeer hoge energiebelasting weliswaar pijnlijk maar ook noodzakelijk is:

Ook in België, met de laagste gasbelasting, zie eerdere #grafiekvandedag, daalt het gasgebruik. Bijgaand Vlaanderen.
Data gecorrigeerd voor de recente, relatief warme winters.
bmvisser.bsky.social
Onjuist: Voorgaande kabinet wilde salderen ook al stoppen. Toen tegengehouden in Eerste Kamer.
Zon in plaats van weilanden is al in zomer 2023 in de ban gedaan.alleen reeds goedgekeurde projecten gingen nog door.
bmvisser.bsky.social
Terwijl in KEV '25 de groei van het NL stroomverbruik tot 2030 slechts de helft* is van die in het NPE, en de groei van zonPV zelfs met een factor 4 is verlaagd*, is de verwachte groei van wind op land tot 2030 juist stabiel.
#grafiekvandedag
*zie eerdere tweets.
bmvisser.bsky.social
Belastingen* op aardgas in de belangrijkste EU-industrielanden.
#grafiekvandedag
*energiebelastingen en BTW.
bmvisser.bsky.social
Zeker, ik schat dat ze gemiddeld 10% hoger zijn dan in een denkbeeldige situatie zonder netto export, maar wel met uitwisseling.
bmvisser.bsky.social
Voorspellen is moeilijk, wat noopt tot voorzichtigheid. Zo is de thans verwachte groei van het NL stroomverbruik komende jaren nog maar de helft van wat in het NPE werd verwacht.
#grafiekvandedag
bmvisser.bsky.social
Nederland stevent af op een record export van elektriciteit dit jaar.
#grafiekvandedag
Deels betreft dit overvloedige elektriciteit uit wind en zon; voor een groter deel vergt het extra inzet van NL gas- en kolencentrales.
bmvisser.bsky.social
Voorspellen is moeilijk, wat noopt tot voorzichtigheid. In korte tijd is het beeld over de groei van zonne-energie in Nederland volledig gekanteld.
#grafiekvandedag
bmvisser.bsky.social
Steeds een stapje verder: "we moeten er maar aan wennen dat de stroom vaker uitvalt", aldus de minister. nos.nl/artikel/2585...
bmvisser.bsky.social
Ik reed er net langs! Nu op boot naar Terschelling.
bmvisser.bsky.social
De stroomproductie uit NL zon & wind was in september op 158 uren (22%) voldoende om de gehele NL stroomvraag te dekken. Op die momenten, wel vaak, maar niet altijd bijna NUL of negatieve prijzen vanwege extra vraag vanuit buurlanden.
#grafiekvandedag
bmvisser.bsky.social
Zeven NL gemeenten produceren (per inwoner) op hun grondgebied meer hernieuwbare energie dan het NL finale energieverbruik.
Zij krijgen van mij het predicaat: "Energieneutraal".
#grafiekvandedag
bmvisser.bsky.social
Nog nooit kwam er zo weinig Noors gas naar Nederland, sinds CBS hier vanaf 2015 over rapporteert.
Noorwegen exporteert dit jaar een recordhoeveelheid aardgas; het is blijkbaar elders in Europa nog harder nodig.
#grafiekvandedag