Lightnews — Scholar-powered news

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · 7d

Bydd cynghorwyr Gwynedd yn trafod cynlluniau i gau dwy ysgol gynradd yn ardal Nantlle yn sgil pryderon dros nifer y disgyblion.

www.bbc.co.uk/cymrufyw/ert...

Cyngor Gwynedd i ystyried cynlluniau i gau dwy ysgol gynradd

Bydd cynghorwyr Gwynedd yn trafod cynlluniau i gau dwy ysgol gynradd yn ardal Nantlle yn sgil pryderon dros nifer y disgyblion.

www.bbc.co.uk

1

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · 9d

My piece for BBC Wales Today on the impact that the closure of one of the two bridges connecting Ynys Môn with the Welsh mainland is having on the isle of Anglesey.

1

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · 13d

Mae Cyngor Gwynedd yn dweud nad ydy'r awdurdod wedi derbyn unrhyw esboniad ynglŷn â pham y cafodd adolygiad o brosesau diogelu plant yn sgil troseddau Neil Foden ei ohirio funud olaf.

Roedd disgwyl canfyddiadau Bwrdd Diogelu Plant Gogledd Cymru ddydd Mercher diwethaf.

www.bbc.co.uk/cymrufyw/ert...

Cyngor yn dal i ddisgwyl am eglurhad dros ohirio adroddiad Neil Foden

Cyngor Gwynedd yn dweud nad ydy'r awdurdod wedi derbyn unrhyw esboniad ynglŷn â pham y cafodd adolygiad o brosesau diogelu plant yn sgil troseddau Neil Foden ei ohirio.

www.bbc.co.uk

1

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · 20d

Anglesey Council claimed that the Welsh Government went against its own planning guidelines in approving the solar farm, voting on Thursday in favour of the principle of launching a legal challenge against the government's decision.

www.bbc.com/news/article...

Anglesey council backs review of controversial solar farm plans

The Alaw Môn development would see panels installed across 660 acres near Llyn Alaw, Anglesey.

www.bbc.com

1

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · 20d

Cynghorwyr Môn yn cefnogi, mewn egwyddor, i lansio her gyfreithiol yn erbyn penderfyniad Llywodraeth Cymru i ganiatáu fferm solar ddadleuol ar yr ynys.

www.bbc.com/cymrufyw/ert...

Cyngor Môn o blaid her gyfreithiol yn erbyn fferm solar ddadleuol

Cynghorwyr Môn yn cefnogi, mewn egwyddor, i lansio her gyfreithiol yn erbyn penderfyniad Llywodraeth Cymru i ganiatáu fferm solar ddadleuol ar yr ynys.

www.bbc.com

2 2

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · 21d

A council has lost a legal challenge against measures designed to clamp down on second homes.

In September 2024, Gwynedd became the first authority to introduce a requirement for owners to get planning permission to turn a residential property into a second home.

www.bbc.co.uk/news/article...

Gwynedd council loses legal battle to clamp down on second homes

Campaigners argued new planning permission rules would

www.bbc.co.uk

2

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · 21d

Mae Cyngor Gwynedd wedi colli achos yn yr Uchel Lys dros fesurau a gafodd eu cyflwyno llynedd i'w gwneud hi'n anoddach i drosi tŷ yn ail gartref neu lety gwyliau.

Ym 2024 Gwynedd oedd yr awdurdod cyntaf i wneud defnydd o'r rheoliadau Erthygl 4.

www.bbc.co.uk/cymrufyw/ert...

Cynghorwyr Gwynedd 'wedi'u camarwain' wrth newid rheolau ail gartrefi

Cyngor yn colli achos Uchel Lys dros reolau i'w gwneud hi'n anoddach i drosi tŷ yn ail gartref neu lety gwyliau.

www.bbc.co.uk

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · 22d

Fe allai un o siopau amlycaf stryd fawr Caergybi, sydd wedi bod yn wag ers bron i 20 mlynedd, gael ei thrawsnewid i "bar gemau", gyda chwaraeon a gweithgareddau dan do.

www.bbc.co.uk/cymrufyw/ert...

Caergybi: Cynllun 'bar gemau' ar gyfer siop sy'n wag ers 2008

Cyngor Môn wedi derbyn cais i drawsnewid hen siop Woolworths, Caergybi yn gyfleuster a allai greu 10 o swyddi.

www.bbc.co.uk

1 2

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · 23d

Yr eitem lawn ar Dros Frecwast BBC Radio Cymru bore 'ma.

Dal ar gael ar BBC Sounds (26 munud i fewn).

www.bbc.co.uk/sounds/play/...

Dros Frecwast - 22/09/2025 - BBC Sounds

Y newyddion diweddaraf yng Nghymru a thu hwnt, gyda Kate Crockett a Dylan Ebenezer.

www.bbc.co.uk

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · 25d

Gyda tharged ariannol o £380,000 mae pwyllgor Eisteddfod yr Urdd 2026 ym Môn wedi llwyddo i gasglu tua £200,000 hyd yma.

B'nawn Sadwrn roedd na Ŵyl Groeso ym Mona wrth baratoi ar gyfer yr Eisteddfod fis Mai nesa'.

www.bbc.co.uk/cymrufyw/ert...

Eisteddfod yr Urdd 2026: 'Bydd croeso Môn yn un twymgalon'

Cannoedd o blant a phobl ifanc yn rhan o ddigwyddiadau ar Ynys Môn wrth i'r sir baratoi i gynnal Eisteddfod yr Urdd y flwyddyn nesaf.

www.bbc.co.uk

1 2

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · Sep 11

Mwy am y stori:

Cannoedd yn cwrdd i drafod her gyfreithiol ffermydd solar ar Ynys Môn www.bbc.com/cymrufyw/ert...

Cannoedd yn cwrdd i drafod her gyfreithiol ffermydd solar ar Ynys Môn

Daeth dros 200 o bobl i gyfarfod cyhoeddus yn Amlwch nos Iau i drafod pryderon dros gynlluniau i godi ffermydd solar newydd ar Ynys Môn.

www.bbc.com

1

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · Sep 11

Yn y Dinorben yn Amlwch heno lle mae tua 200 o bobl mewn cyfarfod cyhoeddus i drafod pryderon dros ddatblygiadau solar ym Môn.

Here at the Dinorben in Amlwch where around 200 people have turned out for a meeting voicing opposition to a number of solar developments on the island.

1 1 2

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · Sep 10

Mae disgwyl i borthladd fferi prysuraf Cymru weithredu ar gapasiti cyfyngedig am ddeufis i alluogi gwaith cynnal a chadw angenrheidiol.

www.bbc.co.uk/cymrufyw/ert...

Porthladd Caergybi: Deufis o waith cynnal a chadw yn cau terfynfa

Oherwydd gwaith cynnal a chadw mae wedi ei gadarnhau y bydd Terfynfa 3 yn cau unwaith eto tan ddechrau mis Tachwedd.

www.bbc.co.uk

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · Sep 10

Mae cynllun i godi parc technoleg ar gyn-safle Alwminiwm Môn, sy'n gobeithio creu dros 1,000 o swyddi, wedi derbyn sêl bendith y cyngor sir.

Yn ôl rheolwyr Parc Ffyniant bydd y safle 220 erw yn cynnwys dros 220,000 metr sgwâr o ganolfannau data.

www.bbc.co.uk/cymrufyw/ert...

Môn: Caniatáu cynllun parc technoleg fyddai'n 'creu 1,200 o swyddi'

Mae cynllun i godi parc technoleg ar gyn-safle Alwminiwm Môn, sy'n gobeithio creu dros 1,000 o swyddi, wedi derbyn sêl bendith y cyngor sir.

www.bbc.co.uk

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · Sep 10

Terminal 3 at Holyhead Port, which had been closed for about seven months, will close again until November

www.bbc.co.uk/news/article...

Storm-hit Holyhead port to partially close again for repair work

One of the berths, which had been closed for about seven months, will close until November.

www.bbc.co.uk

1 1

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · Sep 8

David Young, a former customs officer from Holyhead, was today named as one of the 16 people who died last Wednesday when the Glória funicular derailed and crashed into a building in Portugal's capital.

Community tributes and a short report for BBC Wales Today.

1

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · Sep 8

David Young, 82, from the Holyhead area on Anglesey, was among the 16 people who died last Wednesday when the Glória funicular derailed and crashed into a building in Portugal's capital.

www.bbc.co.uk/news/article...

Third British victim of Lisbon funicular crash named as Anglesey man

Sixteen people died when the funicular crashed into a building in the Portuguese capital.

www.bbc.co.uk

2

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · Sep 4

Roedd Plas Bodegroes ger Pwllheli, Gwynedd wedi cael ei farchnata gan y cwmni teithio Big House Experience fel 'Bromfield Hall'.

www.bbc.co.uk/cymrufyw/ert...

Tro pedol ar farchnata Plas Bodegroes fel 'Bromfield Hall'

Mae'n ymddangos bod pryderon am ddisodli enw Cymraeg ar blasty yng Ngwynedd wedi ysgogi tro pedol.

www.bbc.co.uk

2

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · Sep 4

Language U-turn after 'disrespectful' rebranding of Welsh manor house
www.bbc.co.uk/news/article...

Welsh language U-turn after 'disrespectful' rebranding of manor house

Plas Bodegroes, an 18th Century manor house, had been marketed as Bromfield Hall.

www.bbc.co.uk

2 2

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · Sep 3

Mae cynghorwyr wedi gwyrdroi penderfyniad i ganiatáu tai newydd ger safle cyn-bencadlys Cyngor Môn a gafodd ei ddifrodi gan dân.

www.bbc.co.uk/cymrufyw/ert...

Gwyrdroi penderfyniad i godi tai ger cyn-bencadlys Cyngor Môn

Cafodd penderfyniad terfynol i godi'r chwe fflat ei ohirio oherwydd methiant i gytuno ar delerau Cytundeb 106, gan olygu fod y caniatád bellach wedi ei dynnu yn ôl.

www.bbc.co.uk

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · Sep 3

My piece for BBC Wales Today on a special walk around Anglesey that was completed by close friends of a nurse who sadly died just months before his wedding.

3

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · Aug 28

Mae ffrindiau nyrs a fu farw wrth iddo baratoi ar gyfer ei briodas wedi cwblhau taith gerdded 130 milltir o gwmpas Ynys Môn ac wedi codi miloedd o bunnoedd i elusen.

www.bbc.co.uk/cymrufyw/ert...

Coffáu nyrs o Fôn a fu farw'n sydyn wrth baratoi at ei briodas

Ers cael ei eni roedd Robyn Parry wedi byw gydag Anemia Diamond Blackfan - cyflwr gwaed prin sydd ond yn effeithio tua 350 o bobl ar draws y DU.

www.bbc.co.uk

1 1

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · Aug 28

The groomsmen of a nurse who died before his wedding have completed a special challenge in his memory.

Since birth Robyn Parry had lived with Diamond Blackfan Anaemia, external (DBA) - a rare blood disorder thought to affect only 350 people in the UK.

www.bbc.co.uk/news/article...

Groomsmen's tribute after Anglesey nurse dies before wedding

Robyn Parry had Diamond Blackfan Anaemia, a rare blood disorder thought to affect 350 people in the UK.

www.bbc.co.uk

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · Aug 27

My piece for BBC Wales Today on a controversial solar development that’s been green lit on Ynys Môn.

1

Gareth Wyn Williams @garethwynwilliams.bsky.social · Aug 12

Diwrnod poeth iawn ar faes Sioe Môn!

Hefyd wedi treulio amser heddiw ar y Cowt, lle roedd artistiaid fel Bwncath ac Yws Gwynedd yn perfformio o flaen cannoedd, ond sydd hefyd yn blatfform i artistiaid ifanc a lleol.

Eitem bore fory ar Dros Frecwast BBC Radio Cymru rhwng 7 a 8yb.

1 1