Ter gelegenheid van de 213de verjaardag van Hendrik Conscience vorige week heb ik een vrij onbekend artikeltje opgeduikeld waarin de auteur, Hendrik Sermon, vertelt over een ontmoeting die hij had met Hendrik Conscience in 1859. Dat was op de dag dat in Brussel de Congreskolom werd ingehuldigd. Het is anekdote die ondergesneeuwd is, omdat de centrale figuur in dit grappige verhaal eigenlijk de jonge socialist Emiel Moyson is, naar wie het socialistisch ziekenfonds in Oost- en West-Vlaanderen jarenlang genoemd is. De tekst draagt de titel Het lied van de Colonne du Congrès, en ik heb er wat extra uitleg en illustraties aan toegevoegd.

Ik ben begonnen met het toevoegen van een reeks vrijwel onbekende anekdotische getuigenissen over Conscience. Ze zijn terug te vinden in de menubalk onder Verhalen/Eigentijdse getuigenissen. De eerste getuigenis komt uit een reeks van drie die Jan Alfried de Laet schreef naar aanleiding van het overlijden van Conscience. De Laet kende Conscience al sinds zijn tienerjaren. Deze eerste herinnering gaat vooral over Consciences jeugdige wetenschappelijke passie voor de natuur en zijn experimenten met hommels.

Op zaterdag 14 juni spreek ik om 14u30 in de openbare bibliotheek van Ukkel over wat Conscience allemaal uitgespookt heeft in Brussel. De nadruk ligt uiteraard op de jaren dat hij conservator was van het Wiertzmuseum, van september 1868 tot aan zijn dood. Hij was toen al een gevierd schrijver, met een grote internationale uitstraling. Het waren jaren waarin diep verdriet en groot geluk mekaar afwisselden en waarin zijn gezondheid het geregeld liet afweten.

Deze geweldige spotprent toont Hendrik Conscience die, blijkbaar beschonken, de mensen toespreekt op een tafel in een kroeg. Deze prent staat ook op het omslag van een dun boekje, waarin men de draak steekt met Conscience. Over wanneer deze prent gemaakt is, liepen de meningen lange tijd uiteen. Een gelukkige vondst in het Antwerpse Felixarchief maakte een eind aan alle gissingen. Het verhaal achter deze spotprent vertelde ik in 2023 in het tijdschrift Zuurvrij . Dat artikel staat nu online op:

Straffe vaststelling: in Azerbeidjan zijn momenteel meer titels van Conscience beschikbaar dan in Vlaanderen. De bundel Flamand həyatından hekayələr uit 2024 bevat de romans De Loteling, Baas Ganzendonck, Blinde Rosa en De arme edelman. De Leeuw van Vlaanderen is uitgegeven in 2023 onder de titel: Flamand Şiri. Vertalingen door Anar Rəhimov bij uitgeverij Alatoran. Op de achterflap van…

YouTube video by KANTL