De La Soul, Shortie No Mass · Buhloone Mindstate · Song · 1993

Vanaf vandaag is elke twee weken een nieuwe talkshow te zien op AT5. Data Morgana onderzoekt de staat en de toekomst van het internet, samen met experts. Deze aflevering: de online publieke ruimte.nbspIedereen maakt dagelijks gebruik van de publieke ruimte. Daar gelden wetten, regels en keurmerken die ons beschermen. Er zijn winkels waar je iets kunt kopen, met producten die voldoen aan strenge veiligheidseisen. Er zijn openbare plekken zoals parken waar je vrij kunt wandelen, waar prullenbakken zorgen voor schone straten en de wijkagent de orde handhaaft.nbspHet internet is intussen onmisbaar: toegang tot het internet is noodzakelijk om te kunnen functioneren in de maatschappij. Zou het daarom geen publieke voorziening moeten zijn nbspWie bepaalt eigenlijk de regels onlineDe online ruimte is volgens Jantien Borsboom ingenomen door grote marktpartijen, die commercieumlle of zelfs politieke belangen hebben. Borsboom is directeur van PublicSpaces, een netwerk van publieke organisaties die samen strijden voor een internet gebaseerd op publieke waarden. Het sijpelt ook door naar onze offline wereld en heeft invloed op onze democratie, aldus Borsboom. Het online publieke debat vindt nu plaats in ruimtes die commercieumlle belangen hebben. Volgens haar moet dat anders.Ontwrichting van de samenlevingInternetpionier Marleen Stikker is al sinds de jaren negentig actief met het internet. Zelf ontwierp ze indertijd de Digitale Stad, vergelijkbaar met het idee van een online publieke ruimte waar plaats is voor verschillende behoeften. Over die beginjaren van het internet zegt Stikker: Het begon echt als een publieke context met veel sociale bewegingen en artistieke verkenningen.Pas in de loop van de tijd hebben bedrijven het overgenomen om er een verdienmodel van te maken. Informatie van internetgebruikers wordt verkocht aan adverteerders. Wat het gevaar daarvan is De ontwrichting van onze samenlevingrdquo, antwoordt Stikker.Niet hopeloosOok internetondernemer Ruben Brave ziet dat er problemen zijn met het huidige internet. De overheid heeft indertijd verzuimd een scheiding te maken tussen de publieke en commercieumlle ruimte. Maar hij vindt dat de situatie niet hopeloos is: er zijn ook ondernemers die op andere manieren geld willen verdienen dan door data van gebruikers te verzamelen. Dat kan bijvoorbeeld door eigendom en zeggenschap strikt te scheiden. Daarmee kunnen nbspstakeholders gebruikers, eigenaren, overheid meer zeggenschap krijgen over het product of de dienst. Op die manier kunnen er alternatieven ontstaan, zodat mensen ook willen overstappen. ldquoMaar we moeten ons als consumenten ook realiseren dat we verslaafd zijnrdquo, zegt Brave, Roken is bijvoorbeeld ook nog steeds niet verboden.rdquo En het is niet makkelijk om je verslaving te overwinnen, zolang we geen alternatieven bieden.