Flevoland - Cornelis Lelylezing: bouw niet alleen huizen, bouw gemeenschappen
Bij de verdere groei van Flevoland moet het niet alleen maar gaan om de bouw van 60.000 woningen. Het belangrijkste is dat die huizen gemeenschappen vormen en dat bewoners kunnen rekenen op voorzieningen in hun buurt. Om dat te realiseren moeten de betrokken overheden en instanties meer dan nu samenwerken.Dat was donderdag de boodschap van de Cornelis Lelylezing in het provinciehuis van het Flevo Genootschap. Eigenlijk waren het twee lezingen rond het thema 40 jaar provincie Flevoland van voormalig Rijksbouwmeester Floris Alkemade en van Max Droste van het Rijksvastgoedbedrijf.infoOp de foto v.l.n.r. Jop Fackeldey, Floris Alkemade, Arjen Gerritsen, Max DrosteinfoWaar de Noordoostpolder 83 jaar oud is sinds de drooglegging in 1942, bestaat de provincie Flevoland als bestuursorgaan volgend jaar 40 jaar. Op 1 januari telde Flevoland ruim 456.000 inwoners, alleen deze eeuw al is het aantal inwoners met 30 procent gegroeid.Met de bouw van 60.000 huizen op grond van het Rijksvastgoedbedrijf in Almere Oosterwold, Almere Pampus en Lelystad Zuiderhage groeit het aantal inwoners de komende decennia met nog eens een derde. Tot 2050 moeten er in heel Flevoland zelfs 100.000 huizen bijkomen.BevolkingWie komen er in die huizen te wonen Floris Alkemade wees op de drastische verandering in de samenstelling van de bevolking die op Nederland af komt. In 2055 bestaat de helft van de bevolking uit eenpersoonshuishoudens. Het aantal inwoners piekt in 2065, maar neemt dan af. Er komen meer ouderen en zij leven ook nog eens langer. Voornamelijk migratie zorgt voor aanwas. Dat alles vraagt om een ander type woonmilieus.En dus was de boodschap van de exRijksbouwmeester: Bouw geen woningen maar gemeenschappen. Bouw een stad waar al een stad is. Waarmee Alkemade zich indirect kritisch uitliet over het plan van D66 om tien nieuwe steden te bouwen, waaronder eentje tegen Almere aan in het IJmeer.image:https:d5ms27yy6exnf.cloudfront.netpictures7BF582565CB538ADC1258D1E005ECEB2img51900E2B2A3B727F2A98C1258D1E005ECEAA.jpgHet belang van goede landbouwgrond, de gevolgen van klimaatverandering, de zeespiegelstijging en verzilting: het zijn volgens Alkemade allemaal factoren die van invloed zijn op hoe en waar bouwen mogelijk is: Flevoland, let op uw zaak, let op uw bodem. Dat is het allerbelangrijkste.SnelheidOok Max Droste, directeur Strategie en Digitalisering bij het Rijksvastgoedbedrijf, was kritisch op het eventjes bouwen van nieuwe steden. De geschiedenis van Flevoland toont aan dat zoiets decennia kost. Tegelijk vraagt de woningnood om snelheid, maar dat mag niet leiden tot haastige oplossingen die over een aantal jaren verkeerd blijken te zijn.Net als Alkemade benadrukte Droste hoe belangrijk het is dat er gemeenschappen en voorzieningen komen. Een fijne woning staat in een aantrekkelijke buurt met voorzieningen. En de nietdagelijkse voorzieningen liggen misschien iets verder weg, maar zijn wel goed bereikbaar.Het bouwen van 60.000 woningen vergt tijd, geld en visie. Procedures moeten sneller door overbodige regels te schrappen. Het Rijk moet het Rijksvastgoed, provincie en de gemeenten helpen om de plannen betaalbaar te maken. Hoewel zij al 40 jaar samenwerken, moet dat de komende 40 jaar nog intensiever, aldus Droste.WensenlijstjeCommissaris van de Koning Arjen Gerritsen reflecteerde op de twee lezingen en kwam met zijn eigen wensenlijstje voor de groei van Flevoland. Als eerste wil de CdK af van het denken in projecten: groei moet een alomvattend programma zijn, waarin natuur, landbouw, wonen en vervoer gezamenlijk worden meegenomen.Ook Gerritsen hamerde op het bouwen van gemeenschappen met voorzieningen. En waar gebouwd kan worden, hangt af van op welke plekken de voormalige zeebodem het meest geschikt is. Dat moet vooraf goed worden onderzocht: Liever natte voeten in het plan dan natte voeten in het echt. De commissaris pleitte verder voor meerdere functies op dezelfde grond, bijvoorbeeld met daktuinen en zonnedaken, hoogbouw of combinaties van landbouw, natuur en andere toepassingen. En van groot belang is wat Gerritsen bestuurlijke continuteit noemde: plannen moeten ook de tijd krijgen om te rijpen en uitgevoerd te worden. De CdK hekelde het kortetermijndenken van de politiek: Enige sturing dat voor beleid een langere ontwikkeltijd nodig is, zou op zijn plaats zijn. Dat vergt commitment van de politiek.Veelkleurig schilderijFlevoland is al lang niet meer een gebied waar alles mogelijk is, al denken velen dat volgens Gerritsen nog wel. Het nieuwe land dat als een blanco vel papier ontstond is gegroeid naar een veelkleurig schilderij. Het jonge, nieuwe land is oud en volwassen geworden. Elke vierkante meter draagt de spanning van keuzes: wonen, natuur, landbouw, energie, defensie, mobiliteit. Provinciale Staten moeten volgend jaar in de Omgevingsvisie besluiten wat er de komende jaren wel en niet gewenst is.Maar ook 100 jaar nadat Cornelis Lely zijn plan voor de drooglegging van de Zuiderzeepolders bedacht, blijft Flevoland een gebied waar vooruitstrevende ideen werkelijkheid kunnen worden, aldus Floris Alkemade. Droste vindt dat er voor de nieuwe fase van de woningbouw opnieuw dezelfde visie als die van Lely nodig is.Wat dat betreft is hij redelijk optimistisch, want in de recente Nota Ruimte van het kabinet zitten voldoende handvatten om ruim 60.000 woningen op een goede manier in het landschap in te passen.