Centrum voor Lokaal Bestuur
@lokaalbestuur.nl
Het CLB is de bestuurdersvereniging van de Partij van de Arbeid.
Abonneer je op onze nieuwsbrief, Lokaal Bestuur, voor interessante artikelen over lokale politiek: www.lokaalbestuur.nl/nieuwsbrief/
Abonneer je op onze nieuwsbrief, Lokaal Bestuur, voor interessante artikelen over lokale politiek: www.lokaalbestuur.nl/nieuwsbrief/
Per 1 januari wordt suïcidepreventie een wettelijke taak van de gemeente. Toch had in juli van dit jaar slechts 14% van de gemeenten zulk beleid. Hoe staat het er nu voor en wat is er nog nodig? We spraken erover met @lisawesterveld.bsky.social, 113 Zelfmoordpreventie en Igor Runderkamp (Amsterdam).
Gemeenten aan zet bij suïcidepreventie | CLB
Per 1 januari 2026 wordt suïcidepreventie een wettelijke taak van de overheid, zowel landelijk als gemeentelijk. Toch had in juli...
lokaalbestuur.nl
December 18, 2025 at 3:36 PM
Per 1 januari wordt suïcidepreventie een wettelijke taak van de gemeente. Toch had in juli van dit jaar slechts 14% van de gemeenten zulk beleid. Hoe staat het er nu voor en wat is er nog nodig? We spraken erover met @lisawesterveld.bsky.social, 113 Zelfmoordpreventie en Igor Runderkamp (Amsterdam).
Lokale bestuurders hebben eind november het Actieplan ‘Zo werkt arbeidsmigratie voor iedereen’ aangeboden aan de Tweede Kamer. Daarin staat hoe arbeidsmigratie eerlijker, veiliger en beter georganiseerd kan worden. We spraken erover met Roy Bouten, Nadir Baali en @patijn.bsky.social.
‘Dit is de grootste schandvlek op het gebied van mensenrechten in Nederland’ | CLB
Lokale bestuurders uit een aantal provincies en gemeenten hebben eind november het Actieplan ‘Zo werkt arbeidsmigratie voor iedereen’ aangeboden aan de Tweede...
lokaalbestuur.nl
December 17, 2025 at 1:02 PM
Lokale bestuurders hebben eind november het Actieplan ‘Zo werkt arbeidsmigratie voor iedereen’ aangeboden aan de Tweede Kamer. Daarin staat hoe arbeidsmigratie eerlijker, veiliger en beter georganiseerd kan worden. We spraken erover met Roy Bouten, Nadir Baali en @patijn.bsky.social.
Schoon en gezond water willen we allemaal. Om dat te waarborgen, is reeds in 2000 de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) van kracht geworden. Maar na de eerdere deadlines in 2009 en 2025 zal ook die van 2027 verstrijken zonder die doelen te behalen. Wat gaat er toch steeds mis?
Doelen Kaderrichtlijn Water vaak onterecht als onhaalbaar beschouwd | CLB
Schoon en gezond water willen we allemaal. Om dat voor onszelf en voor de generaties na ons te waarborgen, is...
lokaalbestuur.nl
December 10, 2025 at 12:12 PM
Schoon en gezond water willen we allemaal. Om dat te waarborgen, is reeds in 2000 de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) van kracht geworden. Maar na de eerdere deadlines in 2009 en 2025 zal ook die van 2027 verstrijken zonder die doelen te behalen. Wat gaat er toch steeds mis?
Provincies hebben de plicht om de leefomgeving, de natuur en het drinkwater te beschermen tegen de schadelijke gevolgen van pesticiden. Daarvoor hebben ze een aantal juridische mogelijkheden, die ze vaak nog niet volledig benutten.
lokaalbestuur.nl/landbouw-nat...
lokaalbestuur.nl/landbouw-nat...
Provincies kunnen meer doen om pesticiden terug te dringen | CLB
Provincies hebben de plicht om de leefomgeving, de natuur en het drinkwater te beschermen tegen de schadelijke gevolgen van pesticiden....
lokaalbestuur.nl
December 4, 2025 at 11:24 AM
Provincies hebben de plicht om de leefomgeving, de natuur en het drinkwater te beschermen tegen de schadelijke gevolgen van pesticiden. Daarvoor hebben ze een aantal juridische mogelijkheden, die ze vaak nog niet volledig benutten.
lokaalbestuur.nl/landbouw-nat...
lokaalbestuur.nl/landbouw-nat...
In haar column van deze week schrijft Aleida Berghorst over hoe Limburg wereldnieuws werd nadat twee panelen over zwarte Amerikaanse bevrijders van Nederland werden verwijderd bij de begraafplaats in Margraten: "Het witwasbeleid van Trump reikt tot in Nederland en raakt onze inwoners."
Op de barricade… | CLB
Het was tegen het einde van de begrotingsbehandeling op vrijdag 7 november 2025 toen het gebeurde. Ik keek tevreden naar...
lokaalbestuur.nl
December 2, 2025 at 9:35 AM
In haar column van deze week schrijft Aleida Berghorst over hoe Limburg wereldnieuws werd nadat twee panelen over zwarte Amerikaanse bevrijders van Nederland werden verwijderd bij de begraafplaats in Margraten: "Het witwasbeleid van Trump reikt tot in Nederland en raakt onze inwoners."
Commissaris van de Koning in Drenthe, Jetta Klijnsma, neemt per vandaag afscheid van haar ambt, na een lange politieke loopbaan. In gesprek met Lokaal Bestuur blikt ze terug op haar carrière als bestuurder en volksvertegenwoordiger.
Jetta Klijnsma neemt afscheid: ‘Contact met mensen is de essentie van ons vak’ | CLB
Commissaris van de Koning in Drenthe Jetta Klijnsma neemt per 1 december afscheid van haar ambt, na een lange politieke...
lokaalbestuur.nl
December 1, 2025 at 10:36 AM
Commissaris van de Koning in Drenthe, Jetta Klijnsma, neemt per vandaag afscheid van haar ambt, na een lange politieke loopbaan. In gesprek met Lokaal Bestuur blikt ze terug op haar carrière als bestuurder en volksvertegenwoordiger.
De overheid krijgt eindelijk een concreet middel om discriminatie in de eigen dienstverlening aan te pakken: de Discriminatietoets Publieke Dienstverlening. Het instrument helpt niet alleen om problemen op te sporen, maar ook om ze daadwerkelijk te voorkomen.
Nieuwe discriminatietoets helpt publieke organisaties om discriminatie tegen te gaan | CLB
De overheid krijgt eindelijk een concreet middel om discriminatie in de eigen dienstverlening aan te pakken: de Discriminatietoets Publieke Dienstverlening....
lokaalbestuur.nl
November 26, 2025 at 9:40 AM
De overheid krijgt eindelijk een concreet middel om discriminatie in de eigen dienstverlening aan te pakken: de Discriminatietoets Publieke Dienstverlening. Het instrument helpt niet alleen om problemen op te sporen, maar ook om ze daadwerkelijk te voorkomen.
De gemeenteraadsverkiezingen komen eraan en partijen maken zich klaar voor een nieuwe campagne. Lijsttrekkers Marije Wiss, Eveline Vink en Rinaldo van Londen vertellen over hun beweegredenen, hun verwachtingen en zorgen, en hoe ze samenwerken met andere kandidaten en partijen.
'Van de zijlijn staan schreeuwen, daar was ik helemaal klaar mee' | CLB
De gemeenteraadsverkiezingen komen eraan en partijen maken zich klaar voor een nieuwe campagne. Lijsttrekkers Marije Wiss, Eveline Vink en Rinaldo...
lokaalbestuur.nl
November 11, 2025 at 12:42 PM
De gemeenteraadsverkiezingen komen eraan en partijen maken zich klaar voor een nieuwe campagne. Lijsttrekkers Marije Wiss, Eveline Vink en Rinaldo van Londen vertellen over hun beweegredenen, hun verwachtingen en zorgen, en hoe ze samenwerken met andere kandidaten en partijen.
Vandaag, verkiezingsdag, vieren we de democratie. Maar op lokaal niveau staat die onder druk door te felle protesten tegen AZCs. We spraken met raadsleden over de impact op hen en de lokale democratie: "democratie vraagt soms meer moed dan mensen denken."
Raadsleden onder druk door demonstraties tegen AZCs | CLB
De afgelopen tijd liepen de spanningen rond de komst van nieuwe asielzoekerscentra in verschillende gemeenten hoog op. In dorpen en...
lokaalbestuur.nl
October 29, 2025 at 9:34 AM
Vandaag, verkiezingsdag, vieren we de democratie. Maar op lokaal niveau staat die onder druk door te felle protesten tegen AZCs. We spraken met raadsleden over de impact op hen en de lokale democratie: "democratie vraagt soms meer moed dan mensen denken."
De inzet van energiecoaches is een praktische manier om de energierekening omlaag te brengen. Steeds meer gemeenten en regio’s kijken naar de mogelijkheden. We spraken erover met Haye Stellingwerf en Casper Gelderblom: "We hebben bij 43.000 van de 46.000 Heerlense adressen aangebeld."
Energiecoaches: 'Een inwoner die in overlevingsstand zit, komt zelf echt niets halen, daar moet je naartoe' | CLB
De inzet van energiecoaches is een praktische manier om de energierekening omlaag te brengen. Uit onderzoek van TNO komt daarnaast...
lokaalbestuur.nl
October 24, 2025 at 11:39 AM
De inzet van energiecoaches is een praktische manier om de energierekening omlaag te brengen. Steeds meer gemeenten en regio’s kijken naar de mogelijkheden. We spraken erover met Haye Stellingwerf en Casper Gelderblom: "We hebben bij 43.000 van de 46.000 Heerlense adressen aangebeld."
Wat doe je met een land dat van 18 naar 20 miljoen inwoners in 2050 groeit, maar niet op magische wijze groter wordt dan 41.543 km2? Het Rijk heeft met de Nota Ruimte de regie genomen en wees onder andere Groningen-Assen en Zuid-Limburg aan als groeiregio's. Hoe wordt daar lokaal over gedacht?
Rijk pakt regie met Nota Ruimte: hoe werkt dat lokaal door? | CLB
Wat doe je met een land dat van achttien naar twintig miljoen inwoners in 2050 lijkt te groeien, maar niet...
lokaalbestuur.nl
October 20, 2025 at 2:19 PM
Wat doe je met een land dat van 18 naar 20 miljoen inwoners in 2050 groeit, maar niet op magische wijze groter wordt dan 41.543 km2? Het Rijk heeft met de Nota Ruimte de regie genomen en wees onder andere Groningen-Assen en Zuid-Limburg aan als groeiregio's. Hoe wordt daar lokaal over gedacht?
Net als veel te veel andere lokale politici heeft Aya Selman (PvdA-raadslid in Almere) te maken met bedreigingen en online haat. Hulp en ondersteuning, van beveiliging tot coaching en intervisie, zijn wel degelijk beschikbaar, maar de bekendheid ervan moet beter, stellen Selman en Marco Florijn.
'Lokaal bestuurders van meet af aan begeleiden, is het beste weerwoord tegen haat en bedreiging' | CLB
Aya Selman is PvdA-raadslid in Almere en lijsttrekker voor GroenLinks-PvdA bij de komende gemeenteraadsverkiezingen. Ze heeft te maken met bedreigingen...
lokaalbestuur.nl
October 9, 2025 at 12:39 PM
Net als veel te veel andere lokale politici heeft Aya Selman (PvdA-raadslid in Almere) te maken met bedreigingen en online haat. Hulp en ondersteuning, van beveiliging tot coaching en intervisie, zijn wel degelijk beschikbaar, maar de bekendheid ervan moet beter, stellen Selman en Marco Florijn.
Een dreigende bezuiniging van 59 miljoen euro op het gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid zet gemeenten, voorschoolse voorzieningen en de kansengelijkheid onder druk. Onika Pinkus, PvdA-raadslid in Velsen, trekt met een brandbrief aan de bel en ook in de Tweede Kamer is verzet.
Brandbrief tegen bezuinigingen op kansengelijkheid: 'dit is echt een domme bezuiniging' | CLB
Een dreigende bezuiniging van 59 miljoen euro op het gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid zet gemeenten, voorschoolse voorzieningen en de kansengelijkheid onder druk....
lokaalbestuur.nl
September 30, 2025 at 12:45 PM
Een dreigende bezuiniging van 59 miljoen euro op het gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid zet gemeenten, voorschoolse voorzieningen en de kansengelijkheid onder druk. Onika Pinkus, PvdA-raadslid in Velsen, trekt met een brandbrief aan de bel en ook in de Tweede Kamer is verzet.
Het CLB beschikt over een bijzondere groep mensen: vrijwilligers die als trainer en mediator worden ingezet. Zij ondersteunen fracties bij conflictoplossing, verzorgen trainingen tijdens heidagen en dragen bij aan teambuilding. Het CLB spreekt drie van hen. Deze keer: Rosalie Bedijn.
‘Het is de kunst als trainer nadrukkelijk begeleider te zijn. Ik vertel de groepen niet welke koers te varen.’ | CLB
Het CLB beschikt over een bijzondere groep mensen: vrijwilligers die als trainer en mediator worden ingezet. Zij ondersteunen fracties bij...
lokaalbestuur.nl
September 25, 2025 at 8:48 AM
Het CLB beschikt over een bijzondere groep mensen: vrijwilligers die als trainer en mediator worden ingezet. Zij ondersteunen fracties bij conflictoplossing, verzorgen trainingen tijdens heidagen en dragen bij aan teambuilding. Het CLB spreekt drie van hen. Deze keer: Rosalie Bedijn.
Sanne, Joeweela, Lisa. Moorden op vrouwen vanwege hun geslacht worden niet meer als incidenten gezien, maar als diepgeworteld maatschappelijk probleem, dat schreeuwt om een structurele aanpak. Hoe kun je landelijk en lokaal strijden tegen femicide?
"Femicide is de meest voorspelbare moord, en dus te voorkomen" | CLB
Sanne, Joeweela, Lisa. Moorden op vrouwen vanwege hun geslacht worden niet meer als incidenten gezien, maar als diepgeworteld maatschappelijk probleem,...
lokaalbestuur.nl
September 18, 2025 at 12:22 PM
Sanne, Joeweela, Lisa. Moorden op vrouwen vanwege hun geslacht worden niet meer als incidenten gezien, maar als diepgeworteld maatschappelijk probleem, dat schreeuwt om een structurele aanpak. Hoe kun je landelijk en lokaal strijden tegen femicide?
Het CLB beschikt over een bijzondere groep mensen: vrijwilligers die als trainer en mediator worden ingezet. Zij ondersteunen fracties bij conflictoplossing, verzorgen trainingen tijdens heidagen en dragen bij aan teambuilding. Lokaal Bestuur spreekt drie van hen, te beginnen met Wim Cornelis.
"Ik wil de partij iets teruggeven" | CLB
Het CLB beschikt over een bijzondere groep mensen: vrijwilligers die als trainer en mediator worden ingezet. Zij ondersteunen fracties bij...
lokaalbestuur.nl
September 16, 2025 at 8:10 AM
Het CLB beschikt over een bijzondere groep mensen: vrijwilligers die als trainer en mediator worden ingezet. Zij ondersteunen fracties bij conflictoplossing, verzorgen trainingen tijdens heidagen en dragen bij aan teambuilding. Lokaal Bestuur spreekt drie van hen, te beginnen met Wim Cornelis.
Gemeenten hebben de regierol in de aanpak van beperkte basisvaardigheden (voorheen ‘laaggeletterdheid’) onder een groeiende groep mensen. Maar hoe doe je dat als de geldkraan steeds verder dichtgaat en de problematiek bovendien samenhangt met taboe en schaamte?
Versterking van basisvaardigheden vergt samenwerking en een lange adem | CLB
Gemeenten hebben de regierol in de aanpak van beperkte basisvaardigheden (voorheen ‘laaggeletterdheid’) onder een groeiende groep mensen. Maar hoe doe...
lokaalbestuur.nl
September 11, 2025 at 9:13 AM
Gemeenten hebben de regierol in de aanpak van beperkte basisvaardigheden (voorheen ‘laaggeletterdheid’) onder een groeiende groep mensen. Maar hoe doe je dat als de geldkraan steeds verder dichtgaat en de problematiek bovendien samenhangt met taboe en schaamte?
"Wij vrouwen leven letterlijk in een mannenwereld", schrijft Aleida in haar column van deze week. "Vraag maar eens rond in je omgeving. Er is bijna geen vrouw te vinden die geen nare ervaringen heeft. Mijn moeder, mijn zussen en vriendinnen en ook ik, allemaal hebben we wel wat meegemaakt."
Mannenwereld | CLB
De zomer van 2025 was de zomer van Lisa en van al die andere anonieme vrouwen en meisjes die slachtoffer...
lokaalbestuur.nl
September 9, 2025 at 9:22 AM
"Wij vrouwen leven letterlijk in een mannenwereld", schrijft Aleida in haar column van deze week. "Vraag maar eens rond in je omgeving. Er is bijna geen vrouw te vinden die geen nare ervaringen heeft. Mijn moeder, mijn zussen en vriendinnen en ook ik, allemaal hebben we wel wat meegemaakt."
In Amersfoort maakt GroenLinks onderdeel uit van de huidige coalitie, terwijl de PvdA in de oppositiebankjes zit. Toch doen ze volgend jaar samen mee aan de verkiezingen. We vroegen de lokale fractievoorzitters, @robsmulders.bsky.social en @bramleeuwenkamp.bsky.social, hoe ze daarmee omgaan.
Naderende fusie tussen een coalitie- en oppositiepartij: ‘We blijven deze termijn onze eigen dingen doen' | CLB
In veel gemeenten werken GroenLinks en PvdA samen richting de lokale verkiezingen. Zo ook in de middelgrote stad Amersfoort, waar...
lokaalbestuur.nl
September 4, 2025 at 2:01 PM
In Amersfoort maakt GroenLinks onderdeel uit van de huidige coalitie, terwijl de PvdA in de oppositiebankjes zit. Toch doen ze volgend jaar samen mee aan de verkiezingen. We vroegen de lokale fractievoorzitters, @robsmulders.bsky.social en @bramleeuwenkamp.bsky.social, hoe ze daarmee omgaan.
Vorige week presenteerde @groenlinks-pvda.bsky.social de (concept)kandidatenlijst voor de komende verkiezingen. Opvallend is dat meerdere namen afkomstig zijn uit het lokaal bestuur.
We spraken met vier kandidaten over de uitdagingen en kansen die een overstap naar 'Den Haag' met zich meebrengt.
We spraken met vier kandidaten over de uitdagingen en kansen die een overstap naar 'Den Haag' met zich meebrengt.
Van lokaal naar Den Haag: 'ik zal het zeker missen!' | CLB
Op dinsdag 26 augustus presenteerde GroenLinks-PvdA de (concept)kandidatenlijst voor de komende Tweede Kamerverkiezingen. Opvallend is dat meerdere namen afkomstig zijn...
lokaalbestuur.nl
September 2, 2025 at 9:51 AM
Vorige week presenteerde @groenlinks-pvda.bsky.social de (concept)kandidatenlijst voor de komende verkiezingen. Opvallend is dat meerdere namen afkomstig zijn uit het lokaal bestuur.
We spraken met vier kandidaten over de uitdagingen en kansen die een overstap naar 'Den Haag' met zich meebrengt.
We spraken met vier kandidaten over de uitdagingen en kansen die een overstap naar 'Den Haag' met zich meebrengt.
Nederland kreunt onder personeelstekorten. In vrijwel elke sector blijven vacatures maanden open staan. En toch lijkt het debat in Den Haag vooral te draaien om hoe we migratie kunnen beperken, niet hoe we met gericht beleid juist de mensen hierheen halen die we zo hard nodig hebben.
Migratie: de verkeerde discussie? | CLB
Nederland kreunt onder personeelstekorten. In vrijwel elke sector – van onderwijs tot IT, van zorg tot techniek – blijven vacatures...
lokaalbestuur.nl
August 26, 2025 at 12:53 PM
Nederland kreunt onder personeelstekorten. In vrijwel elke sector blijven vacatures maanden open staan. En toch lijkt het debat in Den Haag vooral te draaien om hoe we migratie kunnen beperken, niet hoe we met gericht beleid juist de mensen hierheen halen die we zo hard nodig hebben.
Op het terrein van Tata Steel, in het hart van de IJmond, werd op 18 juni niet alleen theater gespeeld, maar ook een maatschappelijk vraagstuk blootgelegd, schrijft @locuta.bsky.social.
Hoe komen we weer met elkaar in gesprek, voordat we elkaar definitief verliezen?
Hoe komen we weer met elkaar in gesprek, voordat we elkaar definitief verliezen?
Op het terrein van Tata Steel: hoe komen we (weer) met elkaar in gesprek? | CLB
Op het terrein van Tata Steel, in het hart van de IJmond, werd op 18 juni niet alleen theater gespeeld,...
lokaalbestuur.nl
July 17, 2025 at 9:43 AM
Op het terrein van Tata Steel, in het hart van de IJmond, werd op 18 juni niet alleen theater gespeeld, maar ook een maatschappelijk vraagstuk blootgelegd, schrijft @locuta.bsky.social.
Hoe komen we weer met elkaar in gesprek, voordat we elkaar definitief verliezen?
Hoe komen we weer met elkaar in gesprek, voordat we elkaar definitief verliezen?
Wat is het verhaal achter Afgehaakt Nederland, en wat kan hierop als decentrale politici van PvdA & GL ons antwoord zijn?
In het essay ‘Partij van de Eerste Stap’ reflecteren we op onze zoektocht door het land en geven we handvaten mee voor de nieuwe partij en haar decentrale politici.
In het essay ‘Partij van de Eerste Stap’ reflecteren we op onze zoektocht door het land en geven we handvaten mee voor de nieuwe partij en haar decentrale politici.
Partij van de eerste stap, altijd op zoek naar verbinding | CLB
De afgelopen twee jaar hebben we geprobeerd een antwoord te vinden op de vraag wat ons antwoord kan zijn op Afgehaakt Nederland.
lokaalbestuur.nl
July 14, 2025 at 9:58 AM
Wat is het verhaal achter Afgehaakt Nederland, en wat kan hierop als decentrale politici van PvdA & GL ons antwoord zijn?
In het essay ‘Partij van de Eerste Stap’ reflecteren we op onze zoektocht door het land en geven we handvaten mee voor de nieuwe partij en haar decentrale politici.
In het essay ‘Partij van de Eerste Stap’ reflecteren we op onze zoektocht door het land en geven we handvaten mee voor de nieuwe partij en haar decentrale politici.
"Als wethouders al geen vertrouwen hebben in Den Haag, wat kun je dan van goedwillende burgers verwachten?"
In aanloop naar de publicatie van de resultaten van ons onderzoeksproject 'Afgehaakt Nederland', deze week, ons interview met Eva Boswinkel (wethouder voor GroenLinks in Zutphen).
In aanloop naar de publicatie van de resultaten van ons onderzoeksproject 'Afgehaakt Nederland', deze week, ons interview met Eva Boswinkel (wethouder voor GroenLinks in Zutphen).
Afgehaakt Achterhoek: 'Het systeem gaat ons niet redden' | CLB
Wat kunnen we leren uit de regio’s waar ‘naoberschap’ en ‘mienskip’ nog altijd hoog in het vaandel staan? We vragen het aan Eva Boswinkel.
lokaalbestuur.nl
July 10, 2025 at 8:42 AM
"Als wethouders al geen vertrouwen hebben in Den Haag, wat kun je dan van goedwillende burgers verwachten?"
In aanloop naar de publicatie van de resultaten van ons onderzoeksproject 'Afgehaakt Nederland', deze week, ons interview met Eva Boswinkel (wethouder voor GroenLinks in Zutphen).
In aanloop naar de publicatie van de resultaten van ons onderzoeksproject 'Afgehaakt Nederland', deze week, ons interview met Eva Boswinkel (wethouder voor GroenLinks in Zutphen).
Overal in Nederland buigen afdelingen van GroenLinks en PvdA zich over een vorm van samenwerking. Vaak kiezen ze voor een gezamenlijke lijst en programma, maar niet altijd. Zoals Hollands Kroon, waar we twee van de hoofdrolspelers spreken.
'Voor ons komt de landelijke fusie net te vroeg. Maar het komt goed, geef het tijd' | CLB
Overal in Nederland buigen afdelingen van GroenLinks en PvdA zich over een vorm van samenwerking. Vaak gaan ze de raadsverkiezingen...
lokaalbestuur.nl
July 9, 2025 at 8:37 AM
Overal in Nederland buigen afdelingen van GroenLinks en PvdA zich over een vorm van samenwerking. Vaak kiezen ze voor een gezamenlijke lijst en programma, maar niet altijd. Zoals Hollands Kroon, waar we twee van de hoofdrolspelers spreken.