Nederlandsch Magazijn
banner
nedmag.bsky.social
Nederlandsch Magazijn
@nedmag.bsky.social
Artikelen uit het Nederlandsch Magazijn, het eerste penny magazine van Nederland. Verscheen tussen 1834 en 1885.

Een initiatief van @paulvdb.bsky.social
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn staat in 1849 stil bij de traditie om op 1 januari iemand iets cadeau te doen. "In ouden tijden gaven de geringen aan de grooten nieuwejaarsgeschenken, terwijl tegenwoordig de geringen ze doorgaans van de grooten ontvangen."
www.nederlandschmagazijn.nl/de-gewoonte-...
De gewoonte om op den eersten dag van Januarij nieuwejaarsgiften te schenken - Nederlandsch Magazijn
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn staat in 1849 stil bij de traditie om ter gelegenheid van het nieuwe jaar anderen iets cadeau te doen. Tegenwoordig worden geschenken vooral uitgedeeld rond Sint Nicola...
www.nederlandschmagazijn.nl
December 30, 2025 at 10:12 AM
Het Nederlandsch Magazijn maakt in 1834 melding van een bijzonder verschijnsel. Professor Anselmi uit Turijn zegt het met eigen ogen gezien te hebben: een slang die melk drinkt uit de uiers van een koe.
www.nederlandschmagazijn.nl/eene-zwarte-...
Eene zwarte slang, die zich langs hare pooten opwerkte, en haar de melk begon af te zuigen - Nederlandsch Magazijn
Het Nederlandsch Magazijn maakt in 1834 melding van een bijzonder verschijnsel. Professor Anselmi uit Turijn zegt zelf gezien te hebben hoe een slang melk dronk uit de uiers van een koe.
www.nederlandschmagazijn.nl
December 24, 2025 at 4:50 PM
Ze was een van de eerste voorbeelden van een "female criminal celebrity". Mary Frith cultiveerde haar imago van misdadiger en maakte naam in Engeland in vroeger tijden. Het Nederlandsch Magazijn schrijft over "hare zonderlingheid" in 1845.
www.nederlandschmagazijn.nl/hare-zonderl...
Hare zonderlingheid en de verdenking van tooverij gaven haar een bijzonder aanzien - Nederlandsch Magazijn
Mary Frith leefde van 1584 tot 1659 en was een van de eerste voorbeelden van een criminele beroemdheid. De Engelse cultiveerde haar imago van misdadiger. Het Nederlandsch Magazijn schrijft in 1845 ove...
www.nederlandschmagazijn.nl
December 18, 2025 at 9:37 AM
Grappenmakers zijn vaak nogal neerslachtige types, zo vertelt het Nederlandsch Magazijn in 1868. "Letterkundigen, die zeer vlijtige medewerkers aan humoristische bladen zijn, zijn in minstens drie gevallen van de vijf somber en stil."
www.nederlandschmagazijn.nl/t-vak-om-de-...
’t Vak om de lui aan ’t lagchen te brengen, is geene lichte taak - Nederlandsch Magazijn
Het Nederlandsch Magazijn doet in 1868 uit de doeken dat het leven van professionele grappenmakers niet altijd een pretje is. Velen kampen met neerslachtigheid. "Komische tooneelspelers zijn altijd do...
www.nederlandschmagazijn.nl
December 10, 2025 at 11:39 AM
Het Nederlandsch Magazijn schenkt in 1859 aandacht aan de meteorologie in het algemeen en aan het Koninklijk Meteorologisch Instituut, destijds gevestigd in Utrecht, in het bijzonder. @knmi.nl
www.nederlandschmagazijn.nl/men-kan-bijn...
Men heeft het toch reeds zoo ver gebragt, dat men bijna met zekerheid den loop der stormen kan bepalen - Nederlandsch Magazijn
Het Nederlandsch Magazijn schenkt in 1859 aandacht aan de meteorologie in het algemeen en aan het KNMI, het Koninklijk Meteorologisch Instituut, destijds gevestigd in Utrecht, in het bijzonder. De met...
www.nederlandschmagazijn.nl
December 3, 2025 at 3:39 PM
Het Nederlandsch Magazijn duikt in 1834 in de oorsprong van “verschillende schrijfbehoeften”. "Te Rome werd het witte [pergament] het minst gaarne gebruikt, omdat hetzelve het meest aan vuil worden onderhevig was."
www.nederlandschmagazijn.nl/de-ouden-war...
De ouden waren nog prachtiger in het optooijen hunner boeken dan wij - Nederlandsch Magazijn
Waar schreef men vroeger mee? En waarop? Het Nederlandsch Magazijn doet in 1834 een boekje open over de oorsprong van verschillende "schrijfbehoeften". Van "steenen tafels" naar perkament, papier en f...
www.nederlandschmagazijn.nl
November 27, 2025 at 3:28 PM
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn schetst in 1849 een beeld van het dagelijks leven in Rio-Janeiro, destijds de hoofdstad van Brazilië. De stad wordt gekenmerkt door kleurrijke markten en bevolkingsgroepen, maar ook door heel veel slaven.
www.nederlandschmagazijn.nl/o-slavernij-...
O slavernij, gij zijt een bittere drank - Nederlandsch Magazijn
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn schetst in 1849 een beeld van het dagelijks leven in Rio-Janeiro (tegenwoordig Rio de Janeiro), destijds de hoofdstad van Brazilië. De stad werd gekenmerkt door kleurri...
www.nederlandschmagazijn.nl
November 20, 2025 at 7:12 PM
Opmerkelijk nieuws in het Nederlandsch Magazijn in 1843! "Men behoeft slechts naar de Noord- of Zuidpool te stevenen, om zoo regelregt door de wijde pool-openingen bij ons zoo lang onbekend geblevene mede-aardbolbewoners binnen te zeilen!"
www.nederlandschmagazijn.nl/onbekend-geb...
Via wijde pool-openingen naar ons onbekend geblevene verdiepingen van den aardbol - Nederlandsch Magazijn
Opmerkelijk nieuws in het Nederlandsch Magazijn in 1843: de aardbol is hol van binnen. En daar wonen mensen! "Men behoeft slechts naar de Noord- of Zuidpool te stevenen, om zoo regelregt door de wijde...
www.nederlandschmagazijn.nl
November 11, 2025 at 5:13 PM
Thomas Parr leefde volgens de overlevering van 1483 tot 1635 en werd "152 jaren, 9 maanden en eenige dagen". Hoe krijg je het voor elkaar, zo'n hoge leeftijd? Het Nederlandsch Magazijn schrijft erover in 1837.
www.nederlandschmagazijn.nl/het-geheim-v...
Het geheim van oud worden: ligchaamsoefening, matigheid en eenvoudig voedsel - Nederlandsch Magazijn
Wat is het geheim van lieden die 80, 90 of zelfs 100 worden? Hoe worden zij zo oud? Het Nederlandsch Magazijn probeert in 1837 daar antwoord op te geven.
www.nederlandschmagazijn.nl
November 5, 2025 at 2:03 PM
"Wat moeten we nu van ’t gezond verstand der Europeërs denken? Gij berispt onze dracht, en daarom neemt ge haar zelf aan." Het Nederlandsch Magazijn laat in 1862 een Turkse ambtenaar aan het woord over de Europese hypocrisie.
www.nederlandschmagazijn.nl/ge-hebt-over...
Ge hebt over onze baarden gespot, en thans laat gij ze lang groeijen - Nederlandsch Magazijn
"Wat moeten we nu van ’t gezond verstand der Europeërs denken? Gij berispt onze dracht, en daarom neemt ge haar zelf aan." Het Nederlandsch Magazijn laat in 1862 een Turkse ambtenaar aan het woord ove...
www.nederlandschmagazijn.nl
October 29, 2025 at 3:38 PM
De Duitse reiziger Schomburg trof in Guyana een plant die hem bijzonder boeide door zijn omvang, kleuren en geur: de Victoria Regina. Het Nederlandsch Magazijn schrijft in 1839 over zijn ontdekking.
www.nederlandschmagazijn.nl/een-monster-...
Een monster der plantenwereld: de Victoria Regina - Nederlandsch Magazijn
De Duitse reiziger Schomburg trof in Guyana een plant die hem bijzonder boeide door zijn omvang, kleuren en geur: de Victoria Regina. Het Nederlandsch Magazijn schrijft in 1839 over zijn ontdekking.
www.nederlandschmagazijn.nl
October 22, 2025 at 8:10 AM
Een alarmerend bericht in het Nieuw Nederlandsch Magazijn van 1857: door het rijden op ijzeren spoorwegen zouden er "van lieverlede geheel nieuwe soorten van ziekten" ontstaan.
www.nederlandschmagazijn.nl/rijden-op-ij...
October 14, 2025 at 7:56 PM
"Nergens geven welligt de drie vleeschdagen zoo veel gelegenheid tot buitensporigheden en dwaasheden, dan hier in Portugal, daar zelfs de anders ingetogenste vrouwen en meisjes zich op dien tijd aan de losbandigste vermaken overgeven."
www.nederlandschmagazijn.nl/de-begrafeni...
De begrafenis van den bakkeljaauw en andere Portugese bijzonderheden - Nederlandsch Magazijn
In het Nederlandsch Magazijn van 1842 wordt Lissabon beschreven als een stad van heuvels, kloosters en levendige gebruiken. Ook de rest van Portugal kent opvallende zeden en gewoonten.
www.nederlandschmagazijn.nl
October 8, 2025 at 4:05 PM
In de 19de eeuw wisten ze het al: vrouwen zijn scherpzinniger dan mannen. Het Nieuw Nederlandsch Magazijn schrijft erover in 1854.
www.nederlandschmagazijn.nl/de-aangebore...
De aangeboren scherpzinnigheid der vrouwen - Nederlandsch Magazijn
Zijn vrouwen scherpzinniger dan mannen? Ja, aldus het Nieuw Nederlandsch Magazijn, dat in 1854 schrijft over de aangeboren scherpzinnigheid van vrouwen.
www.nederlandschmagazijn.nl
September 30, 2025 at 11:30 AM
Het Nederlandsch Magazijn vertelt in 1838 over een handige truc om Normandische koeien ervan te weerhouden zich tegoed te doen aan de appeloogst. Die appels zijn belangrijk voor de vervaardiging van cider, waar Normandië beroemd om is.
www.nederlandschmagazijn.nl/appelboomen-...
Appelboomen aan groote beleediging blootgesteld van den kant der koeijen - Nederlandsch Magazijn
Het Nederlandsch Magazijn vertelt in 1838 over een handige truc om Normandische koeien ervan te weerhouden zich tegoed te doen aan de appeloogst. Die appels zijn namelijk hard nodig voor de appelcider...
www.nederlandschmagazijn.nl
September 24, 2025 at 2:35 PM
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn geeft in 1848 uitleg over de herkomst van de namen van schaakstukken. Het schaakspel stamt uit India en bij de vertalingen uit het Sanskriet zijn interessante dingen gebeurd.
#schaken #geschiedenis #media #taal
www.nederlandschmagazijn.nl/de-fers-in-h...
De fers in het schaakspel wordt bij ons verkeerdelijk koningin genoemd - Nederlandsch Magazijn
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn geeft in 1848 uitleg over de herkomst van de namen van schaakstukken. Het schaakspel stamt uit India en bij de vertalingen uit het Sanskriet zijn interessante dingen ge...
www.nederlandschmagazijn.nl
September 17, 2025 at 12:47 PM
Het Nederlandsch Magazijn vertelt in 1836 hoe vilten hoeden gemaakt worden. “Eene natie [moet] zeer in beschaving zijn vooruitgegaan, en groote vorderingen in de kunsten gemaakt hebben, eer zij in staat is een’ vilten hoed zamen te stellen.”
www.nederlandschmagazijn.nl/vilten-hoede...
Vilten hoeden: een teken van vooruitgang - Nederlandsch Magazijn
Het Nederlandsch Magazijn vertelt in 1836 gedetailleerd hoe vilten hoeden gemaakt worden. "De heete vloeistof veroorzaakt, dat de vezels inkrimpen en zich vaster en naauwer met elkander vereenigen, wa...
www.nederlandschmagazijn.nl
September 12, 2025 at 2:12 PM
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn bericht in 1858 over een bijzonder fenomeen: hardlopende Perzische lakeien. Hooggeplaatste personen in Perzië (het tegenwoordige Iran) werden vaak vergezeld door hardlopende dienaren, de zogenaamde Shaltirs.
www.nederlandschmagazijn.nl/hardlopende-...
Hardlopende Perzische lakeien - Nederlandsch Magazijn
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn bericht in 1858 over een bijzonder fenomeen: hardlopende Perzische lakeien. Ze begeleiden vaak hooggeplaatste lieden te paard. "Dit doen zij zelfs, wanneer de ruiter zi...
www.nederlandschmagazijn.nl
August 26, 2025 at 1:14 PM
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn gaat in 1855 uitgebreid in op de zeden en gewoonten in Rusland. De schrijver schetst een land vol tegenstrijdigheden. "Aan de eene zijde vadsigheid en rijkdom; aan de andere arbeidzaamheid en ellende."
www.nederlandschmagazijn.nl/slechts-twee...
Slechts twee zaken zijn in Rusland gelijkelijk verdeeld: de lucht en de thee - Nederlandsch Magazijn
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn gaat in 1855 uitgebreid in op de zeden en gewoonten in Rusland. De schrijver schetst een land vol tegenstrijdigheden. "Aan de eene zijde vadsigheid en rijkdom; aan de a...
www.nederlandschmagazijn.nl
August 13, 2025 at 3:38 PM
Het Nederlandsch Magazijn bericht in 1864 met enige zorg maar toch ook met lichte bewondering over een nieuwe ontwikkeling: oplichterij. Het komt met twee sterke staaltjes.
www.nederlandschmagazijn.nl/de-opkomst-v...
De opkomst van beschaafde gaauwdieven in groote steden - Nederlandsch Magazijn
Het Nederlandsch Magazijn bericht in 1864 met enige zorg maar toch ook met lichte bewondering over een nieuwe ontwikkeling: oplichterij. "Het brutaal geweld wordt vervangen door het geslepen overleg."
www.nederlandschmagazijn.nl
August 7, 2025 at 9:02 AM
Het Nederlandsch Magazijn plaatst regelmatig volksverhalen. Bijvoorbeeld in 1844, over een voorval in het Engelse dorp Hopfield. De komst van een man met een beer en een buikspreker maakt veel los.
www.nederlandschmagazijn.nl/hoe-de-inwon...
Hoe de inwoners van Hopfield werden bevangen door eene stomme verbazing - Nederlandsch Magazijn
Het Nederlandsch Magazijn plaatst regelmatig verhalen en volkslegenden. Bijvoorbeeld in 1844, over een voorval in het Engelse dorp Hopfield. De komst van een man met een beer en een buikspreker maakt ...
www.nederlandschmagazijn.nl
July 31, 2025 at 3:48 PM
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn publiceert in 1846 een tamelijk uitgebreid artikel over verhuizen naar Van Diemensland. Dat heet tegenwoordig Tasmanië, het eiland ten zuidoosten van het Australische vasteland.
www.nederlandschmagazijn.nl/verhuizen-na...
Verhuizen naar Van Diemensland: van rust en gemakkelijkheid moet men geheel en al afstand doen - Nederlandsch Magazijn
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn publiceert in 1846 een tamelijk uitgebreid artikel over verhuizen naar Van Diemensland, tegenwoordig Tasmanië. "Het eenige wat iemand bewegen kan Europa te verlaten en ...
www.nederlandschmagazijn.nl
July 24, 2025 at 4:06 PM
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn meldt in 1853 het overlijden van 'De vader der hydropathie', Vincent Priessnitz, een Duitse autodidactische natuurgenezer.
www.nederlandschmagazijn.nl/de-vader-der...
De vader der hydropathie, Vincent Priessnitz, is niet meer - Nederlandsch Magazijn
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn meldt in 1853 het overlijden van "De vader der hydropathie", Vincent Priessnitz, autodidactische natuurgenezer. "De menschheid betreurt een weldoener, een vader, een wi...
www.nederlandschmagazijn.nl
July 16, 2025 at 3:45 PM
Het Nederlandsch Magazijn legt in 1839 uit wat voor link spul nicotine is. "Aan honden en vogels toegediend, verhaast zij in alle omstandigheden zeer spoedig den dood."
www.nederlandschmagazijn.nl/nicotine-een...
Nicotine: eene zeer sterke en ten hoogste vergiftigende zelfstandigheid - Nederlandsch Magazijn
Nicotine is link spul. Het Nederlandsch Magazijn vertelt in 1839 over dit gevaarlijke ingrediënt van tabak. "Een droppel, dien men in den bek eener sterke duif bragt, doodde dit schepsel oogenblikkeli...
www.nederlandschmagazijn.nl
July 9, 2025 at 4:02 PM
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn geeft in 1856 uitleg over een “vreeselijk en ontzagwekkend natuurverschijnsel”, namelijk een waterhoos. "Als zulk eene waterhoos op zee voorkomt, zijn zelfs de grootste schepen aan het uiterste gevaar blootgesteld."
www.nederlandschmagazijn.nl/een-vreeseli...
Een vreeselijk en ontzagwekkend natuurverschijnsel - Nederlandsch Magazijn
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn geeft in 1856 uitleg over een "vreeselijk en ontzagwekkend natuurverschijnsel", namelijk een waterhoos. "Als zulk eene waterhoos op zee voorkomt, zijn zelfs de grootste...
www.nederlandschmagazijn.nl
July 4, 2025 at 1:34 PM