Beloofd: dit gaat over taal

(En in een literair tijdschrift.)

Nu het Assadregime na tientallen jaren ten val is gekomen in Syri, zijn alle ogen gericht op de persoon die hiervoor voor een groot deel verantwoordelijk was: Abu Mohammed alJolani. Zijn rebellengroep Hayat Tahrir alSham HTS was de drijvende kracht achter de razendsnelle ineenstorting van het bewind.ppHoewel nog volstrekt onduidelijk is hoe Syri de komende tijd zal worden bestuurd, wordt ervan uitgegaan dat de 42jarige Jolani daarin een rol zal spelen. Gisteren hield hij een toespraak in de Grote Moskee van Damascus, waarin hij zei dat hij en zijn aanhangers Syri hebben gezuiverd. Wie is Jolani, die werd geboren als Ahmed alSharaaph2AlNusrah2pJolani werd geboren in de Saudische hoofdstad Riyad en verhuisde als kind naar Syri, het land waar zijn familie vandaan kwam. Als jonge twintiger ging hij naar Irak om met alQaida te vechten tegen Amerikaanse troepen. In Irak maakte hij kennis met Abu Bakr alBaghdadi, de latere leider van Islamitische Staat.ppIn opdracht van Baghdadi richtte Jolani in Syri alNusra op, een terroristische organisatie die zich mengde in de strijd tegen president Assad. De aanslagen en het andere geweld van alNusra leverden Jolani en zijn groepering in 2013 een notering op de terrorismelijst van de Verenigde Staten op.ppJolani brak met Baghdadi toen die hem opdroeg zich aan te sluiten bij het net opgerichte IS. Ook met alQaida verbrak hij na verloop van tijd de banden. Beide organisaties waren te veel internationaal georinteerd naar de zin van Jolani, die zich alleen op Syri wilde richten. De naam van zijn beweging had hij inmiddels veranderd in Hayat Tahrir alSham, wat Organisatie voor de bevrijding van de Levant betekent.ph2Geen sjaal meerh2pDe afgelopen jaren probeerde Jolani zijn reputatie als terrorist van zich af te schudden. Gaf hij zijn eerste mediainterview in 2013 nog met zijn gezicht bedekt door een sjaal, in 2021 stond hij de Amerikaanse omroep PBS te woord met een veel opener uiterlijk en modernere kleding.ppOok met betrekking tot zijn opvattingen probeerde Jolani te benadrukken dat hij een redelijk alternatief voor Assad was. Hij zei geregeld dat zijn organisatie geen bedreiging voor het Westen vormde en alleen een islamitische republiek in Syri wilde oprichten. Ook hield hij pleidooien voor religieuze tolerantie.ppFeit is wel dat HTS in het noordwesten van Syri, waar de organisatie al enige tijd aan de macht is, met ijzeren vuist regeert. Volgens de onafhankelijke journalistieke organisatie Syria Direct zit HTS achter de verdwijning van diverse activisten en achter het beschieten van demonstranten. De organisatie wordt nog steeds als terroristisch gezien door onder meer de Verenigde Naties, de Europese Unie en de Verenigde Staten.ph2Wolf in schaapsklerenh2pDat roept de vraag op in hoeverre Jolani inderdaad milder is geworden of toch een wolf in schaapskleren is. Dat is lastig te bepalen, zegt onderzoeker Aron Lund van de denktank Century International tegen persbureau Reuters.ppHet is zeker pr, maar het feit dat ze al deze moeite doen, laat zien dat ze niet zo streng zijn als ze ooit waren, aldus Lund. AlQaida of IS zou dat nooit hebben gedaan. Volgens Lund heeft HTS in NoordwestSyri laten zien dat het beschikt over logistieke en bestuurlijke capaciteiten.ppArabist Leo Kwarten beaamt dat HTS milder is dan IS, maar dat betekent volgens hem nog niet dat het een tolerante organisatie is. Als IS 100 procent extremistisch is, zit HTS zeker op 80 procent, zei hij deze week tegen de NOS.ph2Naamsveranderingh2pDat Jolani af wil van zijn reputatie als terrorist, bleek gisteren ook bij zijn optreden in de moskee in Damascus, waar hij zijn aanhangers toesprak. Voor het eerst liet hij zijn aangenomen jihadistische naam Abu Mohammed alJolani vallen, en introduceerde hij zichzelf met zijn geboortenaam, Ahmed alSharaa.ppDe komende tijd zal mogelijk blijken of hij inderdaad de gematigde leider is die zegt te zijn.p

Het Isralische leger is beperkt en tijdelijk aanwezig in buurland Syri, zegt minister Saar van Buitenlandse Zaken. Sinds gisteren houdt Isral een strook Syrisch grondgebied aan de grens bezet, naar eigen zeggen om de veiligheid te waarborgen nu het Assadregime is gevallen.ppDe inval in de gedemilitariseerde bufferzone gaat gepaard met luchtaanvallen. Isral heeft op vele tientallen plekken in Syri doelwitten gebombardeerd. Zo zijn volgens Saar opslaglocaties voor chemische wapens en raketten vernietigd om te voorkomen dat die in handen van extremisten vallen.ph2Dorpelingen gearresteerdh2pEr zijn onbevestigde berichten over burgers die zijn gearresteerd door het Isralische leger. Volgens het Syrisch Observatorium voor Mensenrechten SOM zijn alle inwoners van een Syrisch dorp in de bufferzone gisteren gearresteerd. In de buurt zou ook een man zijn gedood door Isralische militairen. Het is onduidelijk of hij gewapend was.ppHet Isralische leger had gisteren burgers van een aantal dorpen gewaarschuwd niet naar buiten te gaan vanwege gevechten. Tegen wie er wordt gevochten is niet duidelijk. SOM, dat zich baseert op ooggetuigen en lokale bronnen, meldt dat Isralische tanks en pantservoertuigen actief zijn in het gebied. De bufferzone is ongeveer 100 kilometer lang en tussen de 2 en 5 kilometer breed.ppAfgelopen weekend bevestigde de VNmissie in de bufferzone dat er twintig gewapende personen actief waren in het noorden, in de buurt van de Hermonberg. Het Isralische leger zei dat het VNwaarnemers te hulp is geschoten.ph2Machtsvacumh2pDoor de val van het Assadregime is er een machtsvacum ontstaan in Syri. Volgens Isral zijn alle Syrische militairen van het regeringsleger gevlucht uit het grensgebied. Behalve Isral voeren ook Turkije en de VS nu luchtaanvallen uit in Syri. Buurlanden en grootmachten maken van de situatie gebruikt om belangen veilig te stellen.ppSaar herhaalt dat Isral zichzelf wil beschermen tegen mogelijke aanvallen vanuit Syri. Hoelang het Isralische leger aanwezig blijft in de bufferzone, daar heeft hij niets over gezegd.ph2Egypte veroordeelt verdere bezettingh2pEgypte spreekt schande van de militaire zet van Isral. In een verklaring wordt het een verdere bezetting van Syrisch land genoemd. Egypte suggereert dat Isral hiermee de grens permanent wil oprekken.ppIsral houdt al decennia de op Syri veroverde Golanhoogten bezet. De regering heeft dat gebied geannexeerd, maar alleen bondgenoot de VS erkent het als Isralisch grondgebied.ph2Bufferzoneh2pIn de jaren 70 spraken Syri en Isral af dat er een bufferzone komt bij de Golanhoogten. In dit gebied mogen geen militairen actief zijn. Maar volgens premier Netanyahu is deze afspraak komen te vervallen nu Assad is gevallen en rebellen de macht hebben overgenomen.ppHet regime van Assad beschikte over chemische wapens en raketten. De dictator heeft bijvoorbeeld gifgas gebruikt tegen burgers die in opstand waren gekomen. Afgelopen weekend werd Assad, na ruim 13 jaar burgeroorlog, afgezet door rebellengroep HTS.p