Lightnews — Scholar-powered news

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 1d

Menopoz her kadında aniden testosteron düşüşü demek, Andropoz bazı erkeklerde, belki, yavaşça düşüş demek.

TRT’ye gerçekten kimin ihtiyacı var, çalışmalar kim üzerine yapılmalı sorgulamalıyız🙌🏻

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 1d

Yani erkek beyininde (depresyon), göbeğinde (insulin direnci, prediabet), kemiğinde (osteoporoz) işe yarayan testosteron kadında sadece cinselliğe hizmet ediyor öyle mi? NEDEN??

Yeterli verisi yok🙂

1

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 1d

EMAS’a göre TRT menopozdaki kadınlarda genel amaçlı (enerji, ruh hali, kilo, kas gücü, bilişsel performans vb.) kullanılmamalıdır.

Yalnızca “Hipoaktif cinsel istek bozukluğu”— yani:

“Menopoz sonrası kadınlarda kalıcı cinsel isteksizlik, bununla ilişkili sıkıntı veya stres yaratan durum” varsa..

1

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 1d

EMAS erkekte TRT’yi ne zaman öneriyor?
• Şiddetli hipogonadizm ve erektil disfonksiyon (cinsel istek ve orgazmik fonksiyonun artışı)
• Belirgin insülin direnci veya pre-diyabet
• Osteoporoz (diğer tedavilerle birlikte)
• Hafif depresif belirtiler veya düşük yaşam kalitesi

Peki kadında🙅🏻‍♀️

1

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 1d

🔹 Belirtiler

• Cinsel istekte azalma, erektil disfonksiyon
• Enerji düşüklüğü, halsizlik
• Kas kütlesinde azalma, yağ oranında artış
• Konsantrasyon güçlüğü, unutkanlık
• Depresif duygu durumu, huzursuzluk
• Kemik mineral yoğunluğunda azalma (osteoporoz riski)

1

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 1d

• Menopozdan farklı olarak, erkekte testosteron üretimi birden durmaz.

• Her yıl ort. %1 oranında⬇️ Yani “andropoz” ani bir geçiş değil, yavaş ve bireysel değişkenliği olan bir süreçtir.

• Her erkekte görülmez; bazı erkeklerde testosteron düşüşü klinik belirti verecek kadar belirgin olur.

1

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 1d

“andro” (erkek) + “pause” (durma) köklerinden gelir ve çoğu zaman “erkekte menopoz” olarak anılır.
Ama tıbbi olarak bu benzetme uygun değildir👇

“Geç başlangıçlı hipogonadizm” dir.
Yaşla birlikte testosteron düzeyinin azalması ve ortaya çıkan belirgin klinik semptomlar ile karakterizedir.

1

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 1d

Avrupa Menopoz ve Andropoz Derneği (EMAS) nin 2015’de güncellenmiş yaşlı erkeklerde testosterone replasman tedavisine (TRT) yaklaşımına bakalım ve menopozda farklarını konuşalım:

Önce ANDROPOZ ne anlayalım👉🏻

1

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 4d

💡 Özet cümle:

“Meme kanseri sonrası MHT, otomatik olarak yasaklanmamalı; her kadının risk profili, semptom yükü ve yaşam kalitesi göz önünde bulundurularak, bilgilendirilmiş karar süreciyle yönetilmelidir.” 🩷

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 4d

📚 Kaynak:
Glynne S, Simon J, Branson A, et al. Menopausal hormone therapy for breast cancer patients: what is the current evidence?
Menopause. 2026;33(1):1–25. DOI: 10.1097/GME.0000000000002627

1 1

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 4d

7️⃣ Kritik vurgu:
“Bazı kadınlar, nüks riskinde küçük bir artışı, hayat kalitesindeki büyük bir iyileşme karşılığında kabul edebilir.”

Bu makale, yasaklayıcı yaklaşım yerine bilgilendirilmiş seçim hakkı üzerine inşa edilmiş ilk kapsamlı konsensustur.

💬 “Shared decision, not blanket prohibition.”

1

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 4d

6️⃣ Genel sonuçlar:
🔸 MHT, bazı kadınlar için yaşam kalitesini anlamlı artırabilir.
🔸 Ancak özellikle ER pozitif tümörlerde relaps riski dikkate alınmalı.
🔸 Her hastada bireyselleştirilmiş karar süreci ve onkoloğun katılımı öneriliyor.

1

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 4d

5️⃣ Testosteron tedavisi:

🔹 Libido ve cinsel işlevde belirgin iyileşme.
🔹 Uzun dönem güvenlik verisi az, ama meme kanseri riskini artırdığına dair kanıt yok.
(Panelin %100’ü “dikkatli kullanılabilir” dedi.)

1

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 4d

4️⃣ Sistemik MHT:

💊 ER negatif hastalarda risk artışı saptanmadı.

⚠️ ER pozitif hastalarda MHT nüks riskini artırabilir.

✨ Ancak yaşam kalitesi ve osteoporozdan korunma açısından anlamlı yararlar var.

➡️ Karar, kişiye özel ve paylaşımlı olmalı.
(“Shared decision-making is key” — %100 uzlaşı)

1 1

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 4d

3️⃣ Vajinal östrojen / DHEA:

🩺 Minimal sistemik emilim nedeniyle nüks riskini artırmaz ( nihayet bunu söyleyen oldu😍)

💧 Vajinal kuruluk, ağrı, üriner semptomlarda yüksek yarar sağlıyor.

👩‍⚕️ Tamoksifen veya aromataz inhibitörü kullananlarda da güvenle kullanılabilir.
(Panelde %94 oy birliği)

1

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 4d

2️⃣ Kime uygulanabilir?

MHT’nin uygulanabilirliği kanserin tipine göre değişiyor:

• DCIS (kanal içi kanser) veya ER (estrojen reseptörü) negatif meme kanseri: MHT “temkinli biçimde” düşünülebilir.

• ER pozitif kanser: MHT nüks riskini artırabilir, ama bireysel risk–yarar dengesi tartışılmalı.

1

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 4d

1️⃣ Çalışmanın amacı:
Meme kanseri tedavisi sonrası menopoz semptomları yaşayan kadınlarda MHT’nin (östrojen ± progesteron ± testosteron) güvenliği ve yararını değerlendiren çok disiplinli Delphi konsensusu oluşturmak.
📊 25 uzmandan oluşan panel, 97 klinik soruyu tartışarak 33 öneri üzerinde uzlaştı.

1

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 4d

🧵 Yeni yayımlandı:

“Menopozal hormon tedavisi (MHT) ve meme kanseri – mevcut kanıtlar ne diyor?”

Dünya hormon tedavisi meme kanseri yapar demiyor artık, meme kanseri geçiren kullanabilir mi diyor !!

1

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 8d

9️⃣ Reprodüktif tıpta inovasyon elbette gerekli.

Ama gerçek yenilik, heyecanın değil kanıtın doğurduğu olandır.

📚 Kaynak:
Polyakov A. et al. Reproductive BioMedicine Online, 2025.
doi:10.1016/j.rbmo.2024.104702

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 8d

8️⃣ Çünkü “ilk zarar vermeme” (🩺 Primum non nocere) ilkesi unutulmamalı.

Bir girişim zararsız görünse de, maddi ve duygusal olarak hastayı yıpratabilir.
Yenilik tutkusu, bilimin yerini almamalı.

1

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 8d

7️⃣
🧠 “Yenilik” diye sunulan her girişim, 3 kategoriye ayrılmalı:

✅ Kanıtlı
⚙️ Yenilikçi (güvenli ama etkinliği belirsiz)
❌ Deneysel (etkinlik ve güvenlik belirsiz)

Ve “yenilikçi” uygulamalar zorunlu veri bildirimi ile takip edilmeli.

1

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 8d

6️⃣ Aynı kaderi paylaşan “yenilikler”:
❌ PGT-A (embriyo genetik taraması)
❌ NK (doğal öldürücü hücre) tedavileri
❌ Yumurtalığa PRP

Hepsi şu anda heyecan evresinde.
Gerçek fayda mı, yoksa yine “Mt. Stupid” zirvesi mi — zaman gösterecek.

1

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 8d

5️⃣ En çarpıcı örnek: Rahime çizik atma 🩸

2003’te “gebelik şansını 2 kat artırıyor” dendi.

2016’da %83 klinik bu işlemi yaptı.

2019’da NEJM’de çıkan büyük RCT:
💥 “Fayda yok.”
Sonuç: Yıllarca umut, para ve zaman kaybı.

1

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 8d

4️⃣ Oysa insan üremesi hâlâ bilimin karanlık kutularından biri.

Embriyo gelişimi, tutunma, bağışıklık sistemi, mikrobiota…
Bunların çoğunu hâlâ tam anlamıyoruz.

Ama buna rağmen “yenilik” adı altında müdahaleler hızla klinik pratiğe giriyor.

1

Telce Ayşen Küçükceran @drtelceaysen.bsky.social · 8d

3️⃣ Peki neden tekrar tekrar aynı hataya düşüyoruz?

Çünkü Dunning-Kruger etkisi devreye giriyor:
Bilgisi az olan kişiler, bilgilerini abartma eğilimindedir. (Bu cümleye AŞIK OLDUM🙌🏻)

Üreme tıbbında da hem hekimler hem hastalar “bunu anladık” sanıyor.

1