Larry and David Ellison’s holdings span movies, TV networks, CBS and soon a stake in TikTok, in a paradigm-shifting portfolio with huge influence.

YouTube video by Ikusgela

YouTube video by Udako Euskal Unibertsitatea - UEU -

Jose Ramon Soroiz: "Egindako lanaz oso harro nago". 'Maspalomas' filma aurkeztu dute gaur goizean Kursaalean Aitor Arregik eta Jose Mari Goenagak. Filmak harrera beroa izan du, eta ia bi minutuko txalo zaparrada eskaini diote emanaldiaren amaieran.

«En las escenas de sexo, hay un punto en el que notas que hasta aquí puedes llegar», afirman los directores, que en 'Maspalomas' trabajaron con coordinadores de intimidad

Arantza Arruti Odriozola militante abertzalea eta feminista izan zen. Gazte zelarik ekin zion frankismoaren aurkako borroka armatuari: ETAko lehen emakume liberatuetako bat izan zen, eta atxilo hartu zuten aurrenekoa. 1969an Iruñean atxiki eta urtebete beranduago Burgosko Prozesuan epaitu zuten. Hainbatetan torturatu zutela salatu zuen. 1946an Zarautzen jaioa (Gipuzkoa), 79 urte zituela zendu da. 19 urte zituela erabaki zuen Arrutik ETAn sartzea, garai hartako «zapalkuntzari eta errepresioari» aurre egiteko helburuarekin. 20 urterekin hartu zuten atxilo lehenbizikoz, Tolosan (Gipuzkoa). Martuteneko espetxean hainbat hilabetez preso egon ondoren, aske utzi zuten eta ihes egitea erabaki zuen. «Bi aukera nituen orduan: Parisera joan, eta Iraultza ideala 14 liburukietan ikasi, edo pistola hartu eta borroka armatuan hemen gelditzea. Bigarrena aukeratu nuen», adierazi zion BERRIAri elkarrizketa batean. [articles:1002370] ETAko kide gisa Nafarroako arduraduna zen bigarren aldiz atxiki zutenean. Sarekada batean harrapatu zuten, Gregorio Lopez Irasuegi bikotekidearekin batera. 1968ko azaroa zen, eta haren aurkako bilatze eta atxilotze agindua emana zegoen ordurako. Iruñeko espetxean zela hura askatzen saiatu zen Lopez Irasuegi, baina saiakerak huts egin zuen. Handik urtebetera, Burgosko Prozesuan epaitu zituzten biak. Absolbitu egin zuten Arruti, epaitua baitzen ordurako; Lopezi, aldiz, 30 urteko kartzela zigor gehigarria ezarri zioten. 1974an atera zen kartzelatik Arruti, baina 1977an preso sartu zuten ostera, bikotekidearen bila joan zenean Guardia Zibilarekin izandako ika-mika bat tarteko. Irailetik abendura bitarte egon zen preso. Bizi artean guztira zortzi urte igaro zituen espetxean, Martutenen lehenik, Iruñean gero, Alcala de Henaresen (Espainia) jarraian, eta, azkenik, Puerto de Santamarian (Espainia). Preso zela «krisi» bat izan «tratamendu psikiatrikoan» egon zela jakinarazi zuen gerora, eta hainbatetan torturatu zutela: «Beti torturatzen gintuzten». Urteetan isilpean gorde zuen, ordea, «lotsagatik». «Denbora bat pasa behar da asimilatu eta kontatzeko. Asko kostatzen da, ez besteak ulertuko ez dizulako; ez daukagu tresnarik beste bati hori komunikatzeko», azaldu zuen. Feminismotik urratzen Espetxetik atera ostean ere inoiz ez zion utzi militatzeari, dela politikan dela feminismoan. 1980ko hamarkadan hainbat talde feministaren sortze prozesuan parte hartu zuen zuzenean, hala nola Aizan edo KAS Emakumeak; eta horren albo kalteak ere jasan zituen. Izan ere, garai haietan emakumeen aldeko borrokak ez zen ongi ikusia, ezta ezker abertzalean ere. «Gizonezkoek ezin zuten politikoki onartu, besterik gabe: gizartea matxista zen, ETA ikaragarri matxista, HB ere supermatxista, baita emakume asko ere». Gerora Bilgune Feministako kide izan zen. Politikagintzan, berriz, ezker abertzalearen bueltan aritu zen beti. Hala, 1998ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeetan Euskal Herritarrok alderdiarekin aurkeztu zen, eta EH Bilduko zerrendako kide izan zen 2015ean Espainiako Kongresurako eta Senaturako bozetan. 

YouTube video by Jakin Fundazioa

Hiru aste airean pasatu duen puxika batetik orduantxe jausi izan balitz bezala agertu da kafetegira Migel Zeberio (Tolosa, Gipuzkoa, 1966). Bezperako egunean bizi nahi luke oraindik, baina aurtengoz bukatu zaizkio mendiko kontzertuak; bukatu zaio Urmuga. Egitasmoaren antolatzaileetako bat da Zeberio. Atzo agurtu zuten jaialdia, Santa Grazin (Zuberoa).  Nolakoa izan da Urmuga, hitz bakarrean?  Zoragarria. Eta garatu beharko bazenu? Ahalegin ikaragarria eskatzen duen egitasmoa da, eta pozak ere neurri berekoak izaten dira: ikaragarriak. Tokian toki esperientzia bakanak bizi izan ditugu, eta sentitu duguna errepikaezina izango da. Jendeak markatu du Urmuga, lekuak oso politak izanagatik ere. Urmugalari horiek dira, batetik, mendi zeharkaldia egiten ari direnak. Eta, bestetik, herri eta haran bakoitzean beso zabalik eta lanerako prest jasotzen gaituztenak. Oso berezia izan da, oso gizatiarra.  Desberdintasunik izan du aurreko aldiekin?  Urratsak egin ahala, heltzen ari da Urmuga, eta, harekin batera, gu. Beraz, esango nuke edukiz eta aldarriz geroz eta sakonagoa dela, eta geroz eta hobeto asmatzen dugula horiek nola proiektatu. Euskal jendeak badauka nozio geroz eta finago bat guk igorri nahi dugun mezuaz eta Urmugaren xedeaz, eta guk ere eskarmentu horren ondorioz gauzak egiteko beste modu argiago bat daukagu. Hanka sartzeak ere, ziurrenik, handiagoak izango dira, baina zentzua eta bidea askoz ere markatuago daukagu.  «Egunaren norabidea alda dezaketen aldagai asko daude, eta sentsazioek eta bizipenek osatzen dute egitasmoa. Oro har, kezkak handiagoak izan dira bezperan biharamunean baino» Arantzarik geratu zaizu? Papereko proposamenetik gero gertatzen denera beti egoten da salto bat, alde bat, nahiz eta badiren gauza batzuk oso objektiboak direnak. Egunaren norabidea alda dezaketen aldagai asko daude, eta sentsazioek eta bizipenek osatzen dute egitasmoa. Oro har, kezkak handiagoak izan dira bezperan biharamunean baino. Hori seinale ona da, ezta? Gero gauza batzuk ez daude gure esku... Teknologia arazoak, metereologia... horretaz ari zara?  Adibidez. Ez dakizu inoiz zer gerta litekeen, eta ibiltariek ere izan ditzakete arazoak. Baina beti jakin dugu irtenbideak bilatzen, horretarako prestatzen direlako A, B, D, E planak... eta eskerrak prestatzen diren. Pandemia ondorengo garaiotan ematen du ekitaldi guztietarako sarrera lortu behar dela, eta askoz ere lehenagotik gainera; ez dakit hori oso osasuntsua ote den. Urmugan jakin dugu ur horien kontra joaten, eta gurean ez da halako makrorik eta halako salmentarik. Txikitik eta era xumean aritzen gara, egunez egun. Aurretik gauzak lotzen ditugu, baina sorpresak hartzen ere ikasi dugu.  Zer lan egin behar da uztailera arte? Lan asko egin behar da, baina oinarria erakundeak eta eragileak lortzea da. Leku guztietara joan behar da, eragileei gustatu egin behar zaie eta parte hartzeko gogoa izan behar dute. Luze aritu behar da eurekin, azaldu behar zaie erokeria hau zer den, zergatik ez den jaialdi arrunt bat... Eta zergatik ez da jaialdi arrunt bat?  Giza harremanetan oinarritzen delako, ekonomikoki oso prekarioa delako, auzolana oso-oso beharrezkoa duelako eta aldarri asko dituelako; oinarrizkoena, euskara bera. Laguntza asko behar duen proiektu bat da, eta guk asko eskertzen dugu ideia zoro hau bultzatzen duen oro.  «Asko jarraitzen diegu gizarteak jarritako ereduei, eta uste dut ahaztu egiten zaigula benetan zein diren gure aldarriak eta beharrak. Akaso denak ez du hain berdina eta hain handia izan behar, ezta?» Harrera ona izan du? Mendian, ibilbide orokorrean, esango nuke jende gehiago etorri dela aurreko urteetan baino. Gainera, joan den urtetik hona tokiko mendi talde asko animatu dira; alegia, leku bakoitzean bertako mendi taldea etortzen da guregana, eta elkarrekin egiten dugu bidea. Hori oso ederra da guretzat.  Erraz lortu dituzue musikariak?  Musikarietan bi esparru daude. Batetik, Urmugako kontzertuetako betiko musikari gehienak Et Incarnatus orkestrako kideak dira. Talde hori finkoa da, 25 bat lagunekoa. Bestetik, gonbidatuen talde bat dugu, eta hor sartzen dira beste hiru talde: musikari edo abeslari ezagunak, dagoeneko erretiratutakoak eta talde berriak. Geroz eta talde gehiagok eskatzen digu plaza, baina zaila da denei lekua ematea.  Urmugaren mugak. Hori da. Baliabide oso mugatuak ditugu, eta gure lana musu truk egiten dugu. Muga handienetako bat ekonomikoa da, eta esperantza daukagu eragileen aldetik babes zabalagoa jasotzeko. Proiektu ireki bat da, baina oztopo asko datoz Euskal Herriak antolatzeko dituen moduengatik; batzuetan literatura asko egiten dugu, eta gero benetako hitz gutxi... Asko jarraitzen diegu gizarteak jarritako ereduei, eta uste dut ahaztu egiten zaigula benetan zein diren gure aldarriak eta beharrak. Akaso denak ez du hain berdina eta hain handia izan behar, ezta?  Behin bukatuta, nolako arrastoa utziko du?  Beti egoten da errepikatzen duen jendea eta lehendabiziko aldiz etortzen dena. Betiko jendeak jende berria ekartzen du, eta horrela goaz, bizipenak batzen eta gehiago bilatzen. Burbuila gisako bat da, euskal errealitatearen forma polit bat. Arrasto polita uzten du horrek, batez ere norbere buruaren mailan; pozak leku asko hartu du. Proiektu txiki bat da, baina ahalmena du leku berean jende pila bat biltzeko, eta horrek nahitaez uzten du sentsazio gozoa.  Hurrengo urtean, Urtanta?  Hurrengo urtean sekulako saltsa egongo da. Felipe Uriartek 50 urte egingo ditu Mendiak eta Herriak elkartean; baita elkarteak berak ere. Burutan daukagu hurrengo urteko plana, baina ezin dugu ezer iragarri. Sekulako sorpresa izango da, handi-handian amestera goaz. Baina ez da ametsa bakarrik: gauzatu egingo dugu.  LOTSABAKO Saio guztietan egon zara? Mendi irteeretan, ez; baina kontzertuetan, batean izan ezik, denetan. Eta zein gustatu zaizu gehien? Aldarri aldetik, Berastegikoa [Gipuzkoa]. Zer eginen duzu hemendik aitzinera? Lehenik eta behin, lur hartu.

Boiseko (AEB) Jaialdiaren harira festa ez ezik, bestelako zenbait ekitaldi ere badaude. Besteak beste, bertan izan dira EHU Euskal Herriko Unibertsitateko ordezkariak, eta itsasoz gaindiko campusa aurkeztu dute Boiseko State Universityrekin batera; azaldu dutenez, itsasoz gaindiko lehen akordioa da. Sinatze ekitaldian izan dira, besteak beste, EHUko errektore Joxerramon Bengoetxea eta Boise State Universityko jarduneko errektore Jeremiah Shinne. Horrela, EHUk ohar bidez adierazi duenez, bi unibertsitateek elkarrekin lan egiteko asmoa erakutsi dute. Diotenez, «marko berritzaile bat» eskainiko du nazioarteko lankidetzarako hezkuntzaren, ikerketaren, ikasleen mugikortasunaren eta ezagutzaren transferentziaren inguruko «erronka konpartituetan». Ziurtatu dute «datozen hilabeteetan» jarriko dituztela martxan proiektuak. Bengoetxeak gehiago xehatu ditu itunaren abantailak: «Akordioak aukera ematen die bi unibertsitateei euren nazioarteko dimentsioa eta proiekzioa zabaltzeko berrikuntzaren eta teknologiaren garapenean, biek ala biek eskatzen baitituzte estrategia partekatuak, sinergia globalak eta aliantza sendoak». Horretaz gainera, nabarmendu du lankidetzak ahalbidetuko dituela kulturarteko proiektuetan sakontzeko interesa duten ikasleen mugikortasun programak, baita ikertzaileen arteko ikerketa lerro berriak abiatzea ere. Finean, hauxe izango da helburua: ikerketa taldeen arteko aliantzak sustatzea; hezkuntza eleaniztuna sustatzeko, irakasleen praktikaldiak erraztea; berrikuntza pedagogikoa; eta bi unibertsitateen artean ikasleen mugikortasuna sustatzea. Imanol Pradales Eusko Jaurlaritzako lehendakariak ere hizpide izan du ituna: «Gure helburua etorkizuneko campus transozeanikoaren bidean lehen pausoa ematea da». Lehen hitzordu bat jada jarrita dute: bi unibertsitateetako ingeniaritza eskoletako ikertzaileek lan saio bat egingo dute, etorkizunean elkarrekin izan ditzaketen ikerketa lerroak identifikatzeko eta zehazten hasteko. Beste bi akordio EHUk ez ezik, Eusko Jaurlaritzak eta Etxepare Euskal Institutuak ere sinatu dituzte akordioak Boiseko State Universityrekin. Bi itun izenpetu dituzte: bat euskal ikasketen inguruko ikerketa bultzatzeko programa berri bat martxan jartzeko, eta bestea 2015tik abian den Eloise Garmendia Bieter katedraren etorkizuna bermatzeko. «Bi akordio hauek euskal ikasketak nazioarteko esparru akademikoan sendotzeko urrats esanguratsua dira», nabarmendu dute. Ibone Bengoetxea Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuarentzat, hitzarmen horiek indartu egiten du euskararen nazioarteko presentzia: «Gure hizkuntza eta kultura mugetatik harago partekatzen duen eta mundu osoko komunitate eta unibertsitateekin harremanak estutzen dituen Euskadi baten alde egiten dugu apustu». Pradales gobernadorearekin Agenda estua edukitzen ari da Pradales, eta, besteak beste, Brad Little Idahoko gobernadorearekin bildu da gaur. Harremanak estutzea izan dute xede: «Ez gara hutsetik hasten. Bilera honen bidez, jarraipena ematen diogu Estatu Batuen eta Euskadiren arteko harreman transatlantikoak sendotzeko helburuari». Nabarmendu du harreman horiek aprobetxa daitezkeela enpresa arloan beste aukera batzuk irekitzen saiatzeko, adibidez, industrian eta mugikortasunean: «Mundua bloketan banatzen den honetan, zaratatik haratago, zubiak eraikitzen jarraitzea da gure helburua». EH Bildu, diasporarekin harremanak sendotzera EH Bilduko bi ordezkari ere Boisen dira: Edurne Benito del Valle legebiltzarkidea eta Jon Iñarritu Espainiako Kongresuko diputatua. Sare sozialetan azaldu dutenez, bi hellbururekin joan dira hara. Batetik, diasporako ordezkariekin egon nahi dute, baita beraiekin dituzte harremanak sendotu ere. Bestetik Boiseko Jaialdiako hainbat ekimenetan parte harrtuko dute. Nabarmendu dutenez, Euskal Herriak «munduko hainbat txokotan duen aberastasunaren lekuko» izan asmo dute: «Egoera batean zeinetan euskara erasoaldi bortitz bat jasaten ari den, honek indarra ematen digu, ikusten dugulako badagoela jendea euskararen alde». Euskal Herria nazio gisa onartzearen aldeko borraka ere bizi-bizirik dagoela sentitu dute.

Ohi baino auto gehiago aparkatuak dira Ligi-Athereieko kaleetan (Zuberoa). Hemen ospatuko da Urmuga mendi ibilaldi musikatuaren aurtengo azken eguna. Berez, Urdatxen egin behar zen ekitaldia, Leireko monasterioan, baina eguraldi txarra izan zitekeela ikusirik, antolatzaileek nahiago izan dute ospakizuna Ligira eraman. Herriaren gaineko aldean kokatua den elizan abiatu dute eguna. Donosti Ereskiko Schola Gregorianistak eman du lehen emanaldia, mila urteko kantuak emanez, organo eta biolontxeloekin batera. Elizatik atera, beheranzko bidea hartu, eta hantxe aurkitzen da herriko gela; bertan emanen dute kontzertua. Oraindik ez da dena arras prest, antolatzaile eta laguntzaileak azken doiketetan ari dira. Horietako bat da Kontxi Belonzaran; laguntzaile da hilabete osoan, bereziki sukaldari lanetan. Beretzat ere abenturaren azken eguna da, eta, nahiz ongi pasatu duen, bukaera gogotik itxaroten du: «Urmuga egun asko direnez, gogo pixka bat daukat amaitzeko». Hain zuzen, ibilaldi musikatua uztailaren 11n abiatu zen, Arabako Gorobel mendilerrotik. Orotarat, 21 etapa egin dituzte mendizaleek, Euskal Herria mendebaldetik ekialderat zeharkatuz. «Baina oso-oso gustura ibili gara, hainbat kontzertu ikusi ditugu, denak oso desberdinak, hainbat toki berri, hainbat jende berri ezagutu dugu... Alde batetik, badaukat nekea gorputzean, eta bestetik, pozik, oso pozik nago», gehitu du laguntzaileak. Herriko gelaren kontuarra garbitzen segitzera joan da. Gelaren kanpoko aldean jendea metatzen hasi da, eguzkipean: kontzertuaren beha dira. Musikarien azken entsegu eta saiakerak ahitu daitezke kanpotik: Tapia eta Leturiaren Compostelako erromesa errepikatzen ari dira. Gaurko egitarauan, Euskal Herriko zazpi probintzietako artistek oholtza hartuko dute, Urmugari azken agurrak egiteko: Arabatik Iñaki Palacios txistularia, Bizkaitik Eñaut Elorrieta, Zuberoatik HorHor taldea, Nafarroa Beheretik Aire Ahizpak, Nafarroatik Olaia Inziarte, Gipuzkoarik Et Incarnatus orkestra, eta Lapurditik Kiki bordatxo dantzaldia. Artistei hitza Zenbait minutu geratzen dira bukaerako kontzertua eman baino lehen. «Lasaiegi nago [barrez]. Pozik nago, baina pena dut ez dugula kontzertua kanpoan emanen. Baina Ligi herri ederra da, eta, gainera, ez dut sekula Zuberoan kantatu. Lehen aldia izanen da, eta lehen aldi ederra», kontatu du Olaia Inziarte kantariak. Ondoan du Maika Etxekopar, HorHor taldeko kidea, eta bera ere «kontent» da gaurkoagatik, sustut, hemen, Zuberoan kantatzeagatik. «Oso pozik nauzu Zuberoatik pasatzen baita Urmuga. Horrek permititzen du Euskal Herri osoko jendea jitea Zuberora». Bi kantariek jadanik kantatu dute aurtengo aldian, baina, halere, aldi guztiak «zorte bat» bezala kontsideratzen dituzte: «Orkestrarekin kantatzea izugarrizko xantza duzu guretako. Gure kantuak hartu dituzte, eta konposatzaile batek egin ditu moldaketak. Ongi jauntsirik bezala sentitzen gara, dotore jauntsirik». Publikoa gelarat sartu da, eta belarriak tente jarri dituzte. Aire Ahizpak hirukoteak kantatu ditu lehen kantuaren lehen hitzak: Mikel Laboaren Martxa baten lehen notak kantuaren bertsioa eman dute. Artistak bata bestearen ondotik eman dituzte kantuak, orkestraren doinuekin batera. Giro onenean, Compostelako Erromesa kantua eman dute, Maruxak-ek eginiko azken bertsioa, denek elkarrekin. «Genozidioaren aurrean, aurrera Palestina. Orain guztiak oihuka, askatu Palestina!», hitzak oihukatu dituzte. Gelatik loriaturik atera da Luis Mari Goikolea Agirre. Ubidetik (Bizkaia) jin zen duela pare bat egun, Urmugako asteazkeneko etapa egitera. Belaguako aterpetik, Anie mendira arteko etapa egin zuen. Mendian ibiltzeaz gain, bost kontzertu ikusi ditu abentura hasi zenetik, gaurkoa barne. «Lehen aldiz hartu dut parte Urmugan; entzuna nuen, baina ez parte hartu. Oso ondo bizi izan dut, esperientzia oso ona izan da. Hurrengo urtean urmugalari izango naiz!». Urmuga, kultura eta artea beste «begi» batez gozatzeko dela uste du mendizaleak, baita «alternatiboa» ere. «Horrelako ekitaldiek kultura nukleo urbanoetatik irtenarazten dute. Kultura ikusteko beste modu bat da».