Her yıl 18 Ekim’de kutlanan Dünya Menopoz Günü dolayısıyla Balıkesir Üniversitesi Hastanesi (BAÜN Hastanesi) bünyesinde, Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı tarafından ilk kez Menopoz Okulu etki...

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog İpek Erol, menopoz döneminde kadınların yaşadığı biyolojik ve psikososyal değişimlerin ruhsal etkileri hakkında bilgi verdi ve bu dönemde psikolojik sağlığı korumak için uygulanabilecek stratejilerden bahsetti. 

Menopoz, her kadının yaşamında doğal olarak karşılaştığı bir dönemdir. Doğurganlık kapasitesinin sona erdiği bu süreçte, adet döngüsü kalıcı olarak durur.

Kadın hayatı, herbiri kendine has büyük farklılıklar içeren dönemlerden oluşur. Olgunluğa erişim ve doğurganlığın başladığı ergenlik dönemi ile doğurganlığın bittiği menopozda da fırtınalar eser.Menopoz döneminde, östrojen hormonunun azalmasına bağlı olarak hormonal, fiziksel ve duygusal değişimler meydana gelmektedir. Menopoz belirtileri kısa ve uzun vadede farklıdır. Kısa ve orta vadede sıcak basmaları, yorgunluk, cilt kurulukları ve kaşıntılar, ciltte incelmeler, psikolojik değişiklikler, depresyona yatkınlık, uyku problemleri, vajinal kuruluk ve idrar problemleri gözlenirken, uzun vadede kardiyovasküler hastalıklar ve osteoporoz gözlenebilir. CİLT DEĞİŞİKLİKLERİ: Östrojen eksikliğinde epidermal tabakada incelme oluşur, kollojen içeriği azalır. Bunun sonucunda deride gevşeme, incelme, damarların belirgin hale gelmesi, yaraların güç iyileşmesi ve morluklar oluşabilmektedir. Cilt nemliliğini sağlayan kremler, kollajen destekleri kullanılabilir. Saçlarda dökülme ve güçsüzlükler olabilir. SICAK BASMASI: Aniden kaynar su dökülmüş gibi tarif edilen 1-2 dakika sürüp geçen bir belirtidir. Vazomotor belirtiler menopozlu kadınların %80’inde gözlenir. Sıcağa dayanıksızlık, gece terlemeleri de artar. Aşırı yorgunluk, fazla aktivite, stres, sigara, kafein, alkol, yağlı-baharatlı yiyecekler ve çevresel faktörlerin sıcak basmalarını arttırdığı bilinmektedir. Hormon tedavisi sıcak basmalarını çabucak azaltır, çok az hastada hormona rağmen sıcak basmaları devam edebilir.Hastalarımızın bir kısmı hormonların olası uzun süreli etkilerinden dolayı hormon almak istemezler. Bu hastalarda fitoöstrojen denilen, östrojeni taklit eden bitkisel tedaviler tercih edilebilir. Çalışmalar soya izoflavonları gibi fitoöstrojenlerin sıcak basması sıklığını %30-50 oranında azalttığını ortaya koymuştur. Özellikle kırmızı yonca ve keten tohumu gibi bitkisel kaynaklar, hormon tedavisi istemeyen kadınlar için etkili bir alternatif olabilir. Düzenli fiziksel egzersiz de şikayetleri azaltmaktadır. Bir araştırmada, ağır fiziksel egzersizin menopoz üzerine az etkili olduğu; bunun yanında bahçede ve boş zamanlarda, iş yerinde veya bir şey taşırken yapılan hafif fiziksel egzersizin ise menopoz semptomlarında daha etkili olduğu görülmüştür. 2025’te yapılan bir çalışma, haftada 150 dakika orta yoğunlukta aerobik egzersiz yapan kadınlarda sıcak basması ve depresyon semptomlarının %40 oranında azaldığını göstermiştir. Tempolu yürüyüş, bisiklet veya yüzme gibi aktiviteler bu faydayı sağlayabilir. UYKUSUZLUK: Gece terlemesi ve sıcak basmasından sonra gelen en sık yakınmalardan biridir. Menopoz döneminde % 50 kadını etkiler. Nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bazen gece krampları ve bacaklardaki keçeleşme nedeniyle uykusuzluk olur. D vitamini, K vitamini, kalsiyum alımı işe yarar. Sıcak basmaları ve gece terlemeleri de uykusuzluk yapabilir. Sakinleştirici çaylar, basit sakinleştirici ilaçlar, ılık duş önerilebilir. Yapılan birçok çalışmada, yoganın sıcak basması, uykusuzluk ve yaşam kalitesini artırmaya yönelik olumlu etkileri saptanmıştır. Bir başka çalışmada, uyku bozukluğu olan hastalara pasif ve medikal masaj yapılmış, uyku şikayetlerinde azalma bulunmuştur . ÜROGENİTAL SORUNLAR: Östrojen yetersizliğinde, vajen ve idrar çıkış bölgesi epitelinde incelmeler gözlenir. Bu durum cinsel ilişkide ağrı, vajinal kuruluk, idrarda yanma, sık idrara çıkma, vajinal enfeksiyonlar yaratır. Hastanın yaşam uyumunu ve konforunu düşüren şikayetler olduğu için muhakkak tedavi gerektirir. Ağızdan, vajnal, krem veya yapıştırma tarzında hormonal tedaviler kullanılabilir. Vajinal prebiotiklerle vajenin direnci arttırılabilir. Vajinal PH a uygun yıkama ürünleri kullanılabilir. Cinsel ilişkide kuruluk olduğu için kayganlaştırıcılar kullanılabilir. 2024’te yapılan bir çalışma, fraksiyonel CO2 lazer tedavisinin şikayetleri %60 oranında iyileştirdiğini göstermiştir PSİKOLOJİK SORUNLAR: Kadınlardaki duygu durum değişikliklerinin hormon düzeylerinin hızlı değiştiği doğum sonrası dönemler ile menopoz dönemlerinde çok olduğu bilinmektedir. Kendini çökkün, üzgün hissetme, isteksizlik, sinirlilik, gerginlik, çabuk öfkelenme, huzursuzluk, panik, performansta azalma, unutkanlık, dikkat bozukluğu görülebilir. Yapılan çalışmalar, yoganın stresi, kalp hızını ve kan basıncını azalttığı ve sağlığı olumlu etkilediğini göstermektedir. Sakinleştirici çaylar, sakinleştirici basit tedaviler, gerekli olursa depresyon tedavisi verilebilir. Egzersiz önerilir. Mindfulness temelli stres azaltma programları, menopoz dönemindeki psikolojik sorunlar için etkilidir. 2023’te yapılan bir çalışma, 8 haftalık programının anksiyeteyi %35 azalttığını ve yaşam kalitesini artırdığını göstermiştir. OSTEOPOROZ: Menopoz döneminde over fonksiyonlarının durması yaşla bağlantılı olarak kemik kaybını hızlandırır ve osteoporozun şiddetini arttırır. Menopozdaki kemik kaybının az olması gençlik yıllarındaki kemik kütlesi ile orantılıdır. Kemik erimesini arttıran obezite, ek hormonal hastalıklar, hareketsizlik, D vitamin eksikliği, kronik hastalıklar gibi başka faktörler de olabilir. D vitamini, K vitamini, kalsiyum içeren ilaçların kullanımı gerekebilir. Son çalışmalar, magnezyumun kemik mineral yoğunluğunu desteklemede önemli bir rol oynadığını göstermiştir. Günde 400-600 mg magnezyum alımı, kemik kaybını %15 oranında azaltabilir. Badem, ıspanak ve tam tahıllar gibi magnezyum açısından zengin gıdalar diyete eklenebilir. Vitamin A alınmasının kemik gücünü artırdığı, kanser riskini azalttığı, menopozal dönemde felci azalttığı gibi bilgiler vardır. Yine prebiyotik alımının kalsiyum emilimi ve kemik mineralizasyonu üzerine yararlı etkileri olduğu bildirilmiştir. Her yaşımızın kıymetini bildiğimiz sağlıklı günler dilerim. Dr.Güray Ünlü Kadın Hastalıkları Ve Doğum Uzmanı

Menopoz, her kadının yaşamında doğal olarak karşılaştığı bir dönüm noktasıdır. Genellikle 45-55 yaş arası ortaya çıkan menopoz, hormonal değişimlerin etkisiyle hem fiziksel hem de duygusal zorluklar yaratabilir. Ancak bu dönemi sağlıklı, dengeli ve huzurlu geçirmek mümkündür. İşte kadınlarda menopoz sürecini daha rahat atlatmanın etkili yolları… DENGELİ VE BESLEYİCİ BESLENME ŞART KALSİYUM VE D VİTAMİNİ ALIMI ÖNEMLİ Kemik yoğunluğu azalabileceği için süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler ve badem gibi kalsiyum açısından zengin besinler tüketilmelidir.

Menopoz sonrası göz kuruluğu ve katarakt riski yükseliyor! Erken teşhis için göz muayenesi şart. Katarakt Riski Kadınlarda Daha Fazla!

Menopoz, birçok kadının hayatında yeni bir döneme işaret ediyor. Peki menopoz döneminde kadınlar ne yaşar? Bu dönem en sağlıklı nasıl geçilir? Hormon takviyesi şart mıdır?