Ragnhildur Hólmgeirsdóttir
banner
rakeldur.bsky.social
Ragnhildur Hólmgeirsdóttir
@rakeldur.bsky.social
Allt um 18. öldina.
Brúnar myndir af brúnu hrafnasparki.
Ég vinn hjá Þjóðskjalasafni Íslands að útgáfu Yfirrréttarins á Íslandi, tíu binda ritröð sem spannar öll dómsmál Yfirréttarins frá 1690-1800.
Pinned
Margir hafa komið að máli við mig og spurt hvernig Yfirrétturinn líti út. (Þeas vinkona mín spurði mig í sundi í fyrradag.)

Ritstjórnarregla 1, 2 og 3 er að svona bók getur mest verið sirka 680 blaðsíður og við troðum eins mörgum árum og hægt er í hvert bindi.
„Þá þar sem, að ég get frelsað saklausa manneskju frá dauðanum, og að sá fátæki svo vel geti notið réttar sem hinn ríki, læt ég yður hér með vita, að ég vil sjálfur úr mínu eigin veski borga yður 10 ríkisdali fyrir ferð yðar og athafnir í málinu.“
(mín þýðing)

#Sunnefumál #JóakimLafrentz
December 5, 2025 at 12:59 PM
Lengi hefur Þjóðskjalasafn velt því fyrir sér hvernig sé best að ná til almennings með fræðslu og kynningu á starfsseminni, hvaða efni kveiki mest í fólki.

Svarið er nú loksins fundið og það felst í pödduklessum frá 18. öld.
December 5, 2025 at 9:33 AM
1/2
„For hvilcken hans procuration hannem deputeris og tilsigis de 10 rdr. croner hos Hans Wiums her ved stæden værende fuldmægtig Sigurder Ejolfsen, som var destinerede til delinqventene Jon Jonsens og Sunnefe Jonsdaatters exsecution.“

#Sunnefumál
December 4, 2025 at 3:15 PM
„2de söskene ved navn Jon Jonsson og Sunnefa Jonsdatter fra Muhlesyssel ere udj lejeermaal og blodskam med hin anden udi aret 1739 befunden“

Önnur (þriðja?) tilraun til þess að hefja heimildaleit í #Sunnefumál

(og já, við skrifum alla dönsku upp stafrétt en ekki orðrétt eins og íslenskuna. Sorrí)
December 3, 2025 at 2:28 PM
Þetta er svo hrikalega fyndinn titill (og ekki síðra nafnið á 18. aldar píetistanum sem tilvitnunin er fenginn í. Donysius Piper!)
December 3, 2025 at 9:47 AM
Ég ákvað að fyrsta skrefið í heimildaleit í Sunnefumálinu væri að taka til í gömlu word skjölunum frá tíunda áratugnum um aukalögþing. Sú hálf-stofnun, aukalögþingin, var stofnuð vegna þjófnaðaröldu á landinu í kjölfar hungursneyðar.

Er að reyna að gera prótó-efnisyfirlit og ég ER AÐ DRUKKNA.
November 25, 2025 at 1:28 PM
Kápa utan um afrit af kafla í Norsku lögum (???) frá 1744. Mjög óvenjulegt, ég hef sent fyrirspurn á forvörð Þjóðskjalasafns.
November 25, 2025 at 10:38 AM
Ókei. 1/2

Sunnefumálið. Alræmt, víðfrægt osfrv.

18 ára langt dómsmál þar sem kona sem hafði verið dæmd til dauða fyrir barneign með bróður sínum ásakaði sýslumanninn um að vera föður að seinna barni sínu, sem hún fæddi í varðhaldi. Ásökunina bar hún fram á Alþingi, í fjarveru sýslumannsins.
November 21, 2025 at 2:39 PM
„Farðu út og hjálpaðu til að skrifa undir protocollen“

Dómskerfi 18. aldar var að breytast úr samfélagsstarfi í sjálfboðavinnu yfir í atvinnu sem krafðist sérþekkingar.

8 bændur úr nágrenninu áttu ýmist að votta dóm sýslumanns eða dæma með honum. Þetta átti að veita aðhald og tryggja réttlæti.
November 21, 2025 at 1:59 PM
„Ég bið þessi höyrespective réttur taki þetta í consideration og yfirvegi, hvort það sé possibile að einn fangi, hvörjum ekkert óttalegt sýnt er, hefði slíkt gjört án þess hann hefði vitað sig sakaðan.“
November 21, 2025 at 1:22 PM
1/2
Að Guðmundarmálinu loknu ætlaði ég aldeilis að róa mig niður með næsta máli í tímaröð, Fölsun kaupmannsseðla, sem er sem stendur 5 bls. í word. Stutt og laggott mál, kannski, vonandi, um þennan séra Þorgeir sem af virðist hafa verið dæmdur til að missa hönd (???) af starfsbræðrum sínum.
November 21, 2025 at 9:53 AM
Hver hefur lengt sjötta bindi Yfirréttarins um 9751 orð í púra aukaefni?

Jú, það var ég, yðar háeðla velbyrðugheita auðmjúkur þénari!
November 20, 2025 at 1:52 PM
Tadaa! Fann bókstaflega eintak yfirréttar af málsskjali D. Er nú uppfull af hæfilegri andakt yfir varðveislu sögunnar.

„Upplesið underdanigst í yfirréttinum d. 14da Julii 1756. Test(era)r Davíð Schieving. Lit. D.“
November 18, 2025 at 1:30 PM
Ég veit að þarna hlýtur bara að standa Friderich. Ikke? En heilinn í mér vill ekkert annað sjá þarna en:

ESPRESSO
November 18, 2025 at 11:27 AM
3. júní 1756. Stiftamtmaður biður amtmann um að senda nokkra íslenska hunda, stóra og litla, með næsta skipi, að bón konungs.
November 17, 2025 at 3:03 PM
Síðasti dagurinn í öskjuskimun fyrir embættismissi Erlends Ólafssonar. Þorgeir Markússon fær mildun á þeim dómi prestastefnu að hann skuli missa (ég get svo svarið það) hönd og æru.
November 17, 2025 at 2:04 PM
8188 orð og fer vaxandi. Ég er búin að vera föst í þessu máli í TVO mánuði. Að vísu með eilífum bévítans truflunum frá hinum ytri heimi. Þráhyggja mín gagnvart Guðmundi Bjarnasyni, sem kærði Erlend fyrir dómsmisferli, er komin í hæstu hæðir.
Skjalið með mögulegu aukaefni fyrir útgáfuna um embættismissi Erlends Ólafssonar stendur í 5736 orðum. Á eftir að líta á 2-3 öskjur í viðbót.

Líklega hef ég farið aðeins fram úr mér.
November 14, 2025 at 11:32 AM
Fór niður í geymslu í fyrradag. Ég verð bara andaktug þegar ég hugsa um það magn 18. aldar slúðurs, að ekki sé minnst á ólýsanlegan harm og hörmungar, sem leynast í einni svona hillu.
November 13, 2025 at 10:33 AM
1/
Saga, tímarit Sögufélags, er ekki bara vettvangur harðúðugra ritdóma og hjaðningavíga heldur einnig brautryðjandi rannsókna. Forsíðumyndargreinin að þessu sinni fjallar um endurupptötvun þessara geggjuðu 18. aldar búningamynda.
November 12, 2025 at 11:21 AM
Og hann segir mér fleira um fár og hungur
og frostin hörðu þegar hann var ungur

#MagnúsGíslasonamtmaður
November 12, 2025 at 9:37 AM
Undarlegt í öskju, vol. 207:

Blautfisksseðlafölsunarmálið í Dýrafirði 1757.

Ég er að reyna að vinna hérna. Ég hef ekki tíma til að kynna mér hvað blautfisksseðill sé, hvernig maður falsi slíkt eða af hverju maður myndi taka upp á því.

En mig langar vandræðalega mikið til þess.
November 11, 2025 at 1:46 PM
Þegar þú þjáist af hugarvíli og einfeldni og skráir þig í lífvörð konungs.
November 11, 2025 at 9:23 AM
Magnús Gíslason til stiftamtmanns 20. september 1753:
„Jeg fornemmer daglig at indbyggerne som er langt fra ovrigheden er hoyst magtpaaliggende at forsiunes med retsindige sysselmand, thi hvor besværligt er det icke for dennem at söge til amtmanden over 80 til 100 mil.“
November 10, 2025 at 2:39 PM
MIKLUM vonbrigðum.

Sem mikill aðdáandi Sveins og opinber fjandmaður Pingels langar mig mjög mikið að lesa þetta. En hér segi ég hingað og ekki lengra Ragnhildur, nú þarf að vinna að yfirréttinum en ekki slúðurblaði 18. aldar.
November 10, 2025 at 2:16 PM
Eitt af því skemmtilega við að skima öskjur eru orðin sem hoppa framan í mann upp úr kraðakinu á síðunni.

kvæget bortdödt
continuerlige strænge og haarde vejrlig
ingen fisk i söen

Árið 1755 í Ísafjarðarsýslu hefur virkilega átjándualdað yfir sig.

#ErlendurÓlafsson
November 6, 2025 at 12:09 PM